"Ορόσημο στην Παγκόσμια Πάλη ενάντια στην Αδικία και τον Πόλεμο"
Βρισκόμαστε συγκεντρωμένοι εδώ στη Βηρυτό σε μια κρίσιμη στιγμή. Είναι μια στιγμή που χαρακτηρίζεται από αντίθετα ρεύματα:
Στο Ιράκ, οι ΗΠΑ μπαίνουν όλο και βαθύτερα σε ένα τέλμα τύπου-Βιετνάμ, με τον αριθμό των αμερικανών στρατιωτών που σκοτώθηκαν από την εισβολή στις 20 Μαρτίου 2003 να έχει ξεπεράσει τους 1.000 την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου. Ακόμα στην Παλαιστίνη, το τείχος του Σιωνισμού συνεχίζει να χτίζεται με ρυθμό ενός χιλιομέτρου την ημέρα.
Ένα χρόνο πριν, στις 14 Σεπτεμβρίου, 2003, μερικοί από εμάς σε αυτήν την αίθουσα ήμασταν στο Cancun, Μεξικό, χορεύοντας έξω από το Συνεδριακό Κέντρο και πανηγυρίζοντας την κατάρρευση της πέμπτης διυπουργικής Συνόδου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Σήμερα, ο ΠΟΕ, το ανώτατο όργανο της πολυεθνικής παγκοσμιοποίησης, ανέκαμψε με την υιοθέτηση τον περασμένο μήνα του εγγράφου Πλαισίου της Γενεύης με σκοπό να επιταχύνει τον οικονομικό αφοπλισμό των αναπτυσσόμενων χωρών.
Στη Νέα Υόρκη πριν μερικές εβδομάδες, είδαμε την ογκώδη αποδοκιμασία του Μπους και της πολεμοκάπηλης πολιτικής του από περισσότερους από 500.000 ανθρώπους που βάδισαν στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Ωστόσο, σήμερα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ίδιος ο George Bush έχει ένα προβάδισμα 10% από τον John Kerry λίγο πριν τις εκλογές τα αποτελέσματα των οποίων πρόκειται να επιδράσουν πάνω στην πορεία του κόσμου στα επόμενα μερικά χρόνια.
Το μέλλον, σύντροφοι, βρίσκεται στη ζυγαριά, καθώς συναντιόμαστε σε αυτήν την ιστορική πόλη, με τη λαμπρή ιστορία αντίστασης στην ισραηλινή επιθετικότητα και την αμερικανική επέμβαση.
Όπως ξέρετε, πολύ περισσότεροι άνθρωποι ήθελαν να έρθουν στη Βηρυτό και να βρίσκονται ανάμεσά μας. Το μέγεθος, το εύρος, και η ποικιλομορφία της συνόδου μας εδώ σήμερα υπογραμμίζει το σθένος, τη δύναμη του κινήματός μας.
Θα ήταν χρήσιμο να κάνω μια σύντομη ανασκόπηση της ιστορίας μας κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας για να μπορέσουμε να δούμε που είμαστε σήμερα.
Βγαίνοντας έξω από την περιθωριοποίηση
Λιγότερο από 10 χρόνια πριν, το κίνημά μας ήταν περιθωριοποιημένο. Η ίδρυση του ΠΟΕ το 1995 φάνηκε να επισημαίνει ότι η παγκοσμιοποίηση ήταν το στίγμα του μέλλοντος, και ότι εκείνοι που θα του αντιτάσσονταν ήταν καταδικασμένοι να υποστούν την ίδια μοίρα με τους Λουδίτες [πρόκειται για τους υφαντουργούς στην Αγγλία 19ο αιώνα που ένιωθαν να χάνουν τις δουλειές τους λόγω της εμφάνισης των υφαντικών μηχανών και κατέστρεφαν τις μηχανές] που πάλεψαν ενάντια στην εισαγωγή των μηχανών κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης. Η παγκοσμιοποίηση επρόκειτο να φέρει υποτίθεται την ευημερία, και πώς θα μπορούσε ένας να εναντιωθεί στην υπόσχεση ότι οι πολυεθνικές, καθοδηγούμενες από το αόρατο χέρι της αγοράς, θα έφερναν στον κόσμο τα μέγιστα αγαθά για το μέγιστο αριθμό των ανθρώπων.
Αλλά το κίνημα όμως παρέμεινε σταθερό παρά την περιφρόνηση που δέχτηκε από το κατεστημένο στη δεκαετία του '90, όταν το οικονομικό μπουμ της ισχυρότερης καπιταλιστικής μηχανής στον κόσμο - η αμερικανική οικονομία - φαινότανε πως θα συνέχιζε ολοένα αυτή την ανοδική πορεία. Το κίνημα διατήρησε την ακλόνητη πεποίθηση ότι, η απελευθέρωση και η φιλελευθεροποίηση του εμπορίου και της οικονομίας, καθοδηγούμενη από τη λογική του κέρδους των πολυεθνικών, θα επέφεραν κρίσεις, θα διεύρυναν τις ανισότητες μέσα στις χώρες, και θα επέφεραν αύξηση της παγκόσμιας φτώχειας.
Η ασιατική οικονομική κρίση το 1997 παρείχε μια αιφνίδια και άγρια απόδειξη της αποσταθεροποίησης που μπορεί να προκαλέσει η κατάργηση των ελέγχων στις μετακινήσεις του παγκόσμιου κεφαλαίου. Πράγματι, τι θα μπορούσε να είναι πιο άγριο από το γεγονός ότι η κρίση θα έφερνε 1 εκατομμύριο ανθρώπους στην Ταϊλάνδη και 22εκατομμύρια ανθρώπους στην Ινδονησία κάτω από το όριο ένδειας στο διάστημα μερικών εβδομάδων το μοιραίο καλοκαίρι του 1997;
Η ασιατική οικονομική κρίση ήταν ένα από εκείνα τα βαρυσήμαντα γεγονότα που αφαίρεσαν τα λέπια από τα μάτια των ανθρώπων και τους επέτρεψαν να δουν τις ψυχρές, ωμές πραγματικότητες. Και μια από εκείνες τις πραγματικότητες ήταν το γεγονός ότι η πολιτική της ελεύθερης αγοράς που το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα επέβαλαν σε περίπου 100 αναπτυσσόμενες και μεταβατικές οικονομίες είχαν προκαλέσει σε όλες σχεδόν, όχι ένα κύκλο ανάπτυξης της ευημερίας και της ισότητας αλλά ένα φαύλο κύκλο της οικονομικής στασιμότητας, φτώχειας και ανισότητας. Το έτος 2001 δεν μας έφερε μόνο την 11η Σεπτέμβρη, ήταν επίσης η χρονιά για το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών αναφορικά με το δόγμα της ελεύθερης αγοράς - η χρονιά όπου η αργεντίνικη οικονομία, το υπόδειγμα της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής, συνετρίβη, ενώ στις ΗΠΑ, οι αντιφάσεις του φιλελευθεροποιημένου και απορυθμισμένου παγκόσμιου καπιταλισμού είχαν σαν αποτέλεσμα να εξανεμιστούν $4,6 τρισεκατομμύρια δολάρια από τον πλούτο των επενδυτών - το μισό από το αμερικάνικο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν - και εγκαινίασε μια περίοδο στασιμότητας και αυξανόμενης ανεργίας από την οποία η κεντρική οικονομία του παγκόσμιου καπιταλισμού δεν έχει ανακτήσει μέχρι σήμερα.
Καθώς ο παγκόσμιος καπιταλισμός κινήθηκε από κρίση σε κρίση, οι άνθρωποι άρχισαν να οργανώνονται στους δρόμους, στους χώρους εργασίας, στον πολιτικό στίβο για να αντιμετωπίσουν την καταστρεπτική λογική του. Τον Δεκέμβριο του 1999, η μαζική αντίσταση 50.000 διαδηλωτών στους δρόμους σε συνδυασμό με μια ανταρσία των κυβερνήσεων των αναπτυσσόμενων χωρών μέσα στο Συνεδριακό Κέντρο στο Σιάτλ είχε σαν αποτέλεσμα την κατάρρευση της 3ης Συνόδου του ΠΟΕ.
Οι παγκόσμιες διαδηλώσεις διέβρωσαν επίσης τη νομιμότητα του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, τους δύο άλλους πυλώνες της παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης, αν και με λιγότερο δραματικό τρόπο. Τα μαζικά κινήματα ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό έφεραν νέες κυβερνήσεις στην εξουσία, στη Βενεζουέλα, Αργεντινή, Βραζιλία, Ισημερινός και Βολιβία. Η 5η διυπουργική Σύνοδος του ΠΟΕ στο Cancun, ένα γεγονός που συνδέεται στα μυαλά πολλών ανθρώπων με την αλτρουιστική αυτοκτονία του Κορεάτη αγρότη Lee Kyung-Hae στα οδοφράγματα, μετατράπηκε στο Σιάτλ νούμερο 2. Και το Νοέμβριο πέρυσι, στο Μαϊάμι, η ίδια συμμαχία των κυβερνήσεων των αναπτυσσόμενων χωρών και της κοινωνίας των πολιτών ανάγκασε την Ουάσιγκτον να υποχωρήσει από το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα της ριζικής φιλελευθεροποίησης του εμπορίου, του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των επενδύσεων με το οποίο είχε απειλήσει να επιβάλει στο δυτικό ημισφαίριο μέσω της Συμφωνίας της FTAA (Ζώνες Ελεύθερων Συναλλαγών της Αμερικής).
Πάλη ενάντια στην Αυτοκρατορία
Η πάλη για την παγκόσμια δικαιοσύνη και ισότητα υπήρξε μια από τις δυνάμεις ώθησης του κινήματός μας. Η άλλη είναι η πάλη ενάντια στο μιλιταρισμό και τον πόλεμο. Για το κίνημα ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση, η δεκαετία του '80 και η δεκαετία του '90 δεν ήταν καλές δεκαετίες. Τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα σημείωσαν μια υποχώρηση, έχασαν τη δυναμική τους ή συμβιβάστηκαν σε πολλά μέρη του κόσμου. Φυσικά, υπήρξαν εξαιρέσεις, όπως στη Νότια Αφρική, όπου το ANC ήρθε στην εξουσία, στην Παλαιστίνη, όπου η πρώτη Ιντιφάντα κατάφερε μια πολιτική και στρατιωτική ήττα στο Ισραήλ. Στο Λίβανο όπου οι ΗΠΑ τράπηκαν σε φυγή το1983 με την απώλεια 241 αμερικανών πεζοναυτών μετά από βομβαρδισμό της βάσης τους, ακριβώς μερικά χιλιόμετρα μακριά από εδώ [που γίνεται το Συνέδριο της Βηρυτού], και από όπου οι Ισραηλίτες εκδιώχθηκαν σταδιακά έξω από την περιοχή του Λιβάνου κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας. Και να μην ξεχνάμε τη Σομαλία, όπου η καταστροφή μιας αμερικανικής μονάδας που διενεργούσε περιπολία στο Mogadishu ανάγκασε την κυβέρνηση Clinton να τερματίσει τη στρατιωτική επέμβασή της τον Οκτώβριο του 1993.
Οι ιδεολόγοι της παγκοσμιοποίησης πρόβαλαν την αυταπάτη ότι η επιταχυνόμενη παγκοσμιοποίηση θα έφερνε την επικράτηση της "διαρκούς ειρήνης". Αντίθετα, το κίνημά μας προειδοποιούσε ότι καθώς θα προχωράει η παγκοσμιοποίηση, τα αποτελέσματα της οικονομικής και κοινωνικής αποσταθεροποίησης θα πολλαπλασίαζαν τις συγκρούσεις και τις αβεβαιότητες. Οδηγημένη από την λογική των πολυεθνικών, η παγκοσμιοποίηση, προειδοποιήσαμε, θα κήρυττε μια εποχή του επιθετικού ιμπεριαλισμού που θα επιδίωκε να καταστείλει την αντίσταση, να αρπάξει τον έλεγχο των φυσικών πόρων και των αγορών.
Αποδειχθήκαμε σωστοί, αλλά μας πήρε κάποιο χρόνο να πάρουμε στροφές. Ήμασταν ακόμα αποπροσανατολισμένοι από τα γεγονότα της 11ηςΣεπτεμβρίου, 2001, και από την εσωτερική πολιτική του Αφγανιστάν που δεν μας επέτρεψε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στην αμερικανική εισβολή στη χώρα. Αλλά σύντομα έγινε σαφές ότι ο αποκαλούμενος Πόλεμος ενάντια στην Τρομοκρατία ήταν απλά μια δικαιολογία για την εφαρμογή μιας προσπάθειας για την Απόλυτη Στρατιωτική Υπεροχή ή όπως λέγεται στην επαγγελματική γλώσσα του Πενταγώνου, "Πλήρης Κυριαρχία σε όλο το Φάσμα."
Στα τέλη του 2002 και στις αρχές του 2003, το κίνημα μπήκε τελικά σε δράση, μετατρεπόμενο σε μια παγκόσμια δύναμη για τη δικαιοσύνη και την ειρήνη που κινητοποίησε τις δεκάδες των εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο στις 15 Φλεβάρη, 2003, ενάντια στην προγραμματισμένη εισβολή στο Ιράκ. Δεν καταφέραμε να σταματήσουμε την αμερικανική και βρετανική εισβολή, αλλά έχουμε συμβάλει σίγουρα στην απονομιμοποίηση της Κατοχής και έχουμε δυσκολέψει όλο και περισσότερο τη θέση των εισβολέων, που έχουν παραβιάσει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και πολλούς κανόνες της Συνθήκης της Γενεύης, σχετικά με τη συνέχιση της παραμονής τους στο Ιράκ.
Οι New York Times έγραψε, με αφορμή τις διαδηλώσεις στις 15 Φλεβάρη 2003, ότι υπάρχουν μόνο δύο υπερδυνάμεις που απέμειναν στον κόσμο σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η παγκόσμια κοινωνία των πολιτών. Ας μου επιτραπεί να προσθέσω ότι δεν έχω καμία αμφιβολία ότι οι δυνάμεις της δικαιοσύνης και της ειρήνης θα επικρατήσουν της σύγχρονης ενσάρκωσης της αυτοκρατορίας, αίμα, τρόμος, και πλεονεξία που είναι οι ΗΠΑ.
Ιράκ, η αντίσταση και το Κίνημα
Το κίνημά μας βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Αλλά η ημερήσια διάταξη που έχουμε μπροστά μας είναι ογκώδης, οι στόχοι μας τεράστιοι. Για να αναφέρουμε μόνο μερικούς: Πρέπει να οδηγήσουμε τις ΗΠΑ έξω από το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Πρέπει να σταματήσουμε την εντεινόμενη πολιτική γενοκτονίας του Ισραήλ ενάντια στους Παλαιστίνιους. Πρέπει να επιβάλουμε το κράτος δικαίου στους εκτός νόμου, στα κράτη- παρίες όπως είναι οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και το Ισραήλ. Επιπλέον, έχουμε κάποιο δρόμο ακόμα να διανύσουμε μέχρι να γίνουμε μια κρίσιμη μάζα που θα μπορεί να επηρεάζει αποφασιστικά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα στο Ιράκ.
Επιτρέψετε μου να εξηγήσω. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών συνέβηκαν δύο καθοριστικά γεγονότα στο Ιράκ. Το ένα ήταν η αποκάλυψη της συστηματικής σεξουαλικής κακοποίησης στις φυλακές Abu Ghraib έξω από τη Βαγδάτη. Το δεύτερο ήταν η εξέγερση στη Fallujah τον Απρίλιο.
Το σκάνδαλο Abu Ghraib, το οποίο προκάλεσε το θυμό σ' ολόκληρο τον κόσμο και ντρόπιασε τους περισσότερους Αμερικανούς, αφαίρεσε και το τελευταίο ίχνος νομιμότητας από την αμερικανική παρουσία στο Ιράκ. Η εξέγερση στη Fallujah, όπου οι ιρακινοί μαχητές, άντρες, γυναίκες και παιδιά, νίκησαν την ελίτ των αποικιακών λεγεώνων της Ουάσινγκτον, των Αμερικανών πεζοναυτών, ήταν η κρίσιμη καμπή του ιρακινού εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου. Τη Fallujah ακολούθησαν οι εξεγέρσεις σε άλλες πόλεις όπως τη Najaf και τη Ramadi. Έδειξε ότι η ιρακινή αντίσταση δεν είναι κάτι που διεξάγουν τα κατάλοιπα του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν αλλά μια αντίσταση που είναι εξαπλωμένη, δημοφιλής και ανερχόμενη.
Να μου επιτρέψετε να σας διαβάσω έναν πρόσφατο απολογισμό από τους New York Times σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν στις πόλεις Ramadi και Falluja, που αποτελούν λίγο πολύ ένα μικρόκοσμο του Ιράκ σε αυτή τη φάση. Λεει ότι οι "αμερικανικές προσπάθειες να χτιστεί μια κυβερνητική δομή στηριγμένη πάνω στα πρώην παλικάρια του κόμματος Μπάαθ... έχουν καταρρεύσει." Αντ' αυτού, αμφότερες οι πόλεις και ένα μεγάλο μέρος της επαρχίας Anbar, "ελέγχεται τώρα από... τους πολιτοφύλακες, με τα αμερικανικά στρατεύματα που περιορίζονται κυρίως στα βαριά προστατευμένα οχυρά στην άκρη της ερήμου. Η λίγη επιρροή που έχουν οι Αμερικανοί επιβάλλεται μέσω των προσεγμένων αιφνίδιων εφόδων με θωρακισμένα οχήματα και από τις βόμβες με laser... αλλά ακόμη και οι βομβαρδιστικές επιδρομές δείχνουν να ενισχύουν τους πολιτοφύλακες, που κατηγορούν τους Αμερικανούς για το μεγάλο απολογισμό θυμάτων αθώων αμάχων πολιτών."
Η ερώτηση φίλοι και σύντροφοι, δεν είναι πλέον εάν η Ουάσιγκτον θα ηττηθεί τελικά από την ιρακινή αντίσταση. Θα ηττηθεί. Η ερώτηση είναι για πόσο καιρό ακόμα θα κρατιέται σε μια χαμένη κατάσταση. Στην επίλυση αυτού του ζητήματος ο ρόλος μας στο παγκόσμιο κίνημα ειρήνης έχει πολύ σημαντική θέση.
Η Ουάσιγκτον κρατιέται επάνω σ' αυτή την κατάσταση παρά τις καθημερινές επιθέσεις από την αντίσταση ενάντια στα στρατεύματά της. Δεδομένης αυτής της κατάστασης, η νίκη της αντίστασης του ιρακινού λαού θα επιταχυνθεί σίγουρα από ένα πράγμα: την εμφάνιση ενός ισχυρού παγκόσμιου αντιπολεμικού κινήματος όπως εκείνο που βγήκε στους δρόμους καθημερινά κατά χιλιάδες διαδηλωτές πριν και μετά την επίθεση στην Tet [Βιετνάμ] το 1968. Μέχρι τώρα δεν έχει πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο, αν και η αντίθεση στην αμερικανική παρουσία στο Ιράκ είναι το κυρίαρχο συναίσθημα παγκόσμια και η απογοήτευση του κόσμου από την πολιτική που ακολουθούν στο Ιράκ οι κυβερνήσεις τους έχει απλώσει τώρα σε μια πλειοψηφία του αμερικανικού κοινού.
Πράγματι, την ίδια ακριβώς στιγμή που απαιτείται από το λαό του Ιράκ, το διεθνές κίνημα ειρήνης είχε πρόβλημα στο ν' αρχίσει να παίρνει στροφές. Οι διαδηλώσεις στις 20 Μαρτίου 2004, ήταν σημαντικά μικρότερες από εκείνες στις15 Φλεβάρη, 2003, όταν δεκάδες εκατομμύρια διαδήλωσαν σε όλο τον κόσμο ενάντια στην προβαλλόμενη εισβολή του Ιράκ. Το είδος της διεθνούς μαζικής πίεσης που μπορεί να έχει αντίκτυπο πάνω στους πολιτικούς σχεδιαστές - οι καθημερινές διαδηλώσεις χιλιάδων διαδηλωτών από τη μια πόλη στην άλλη - δεν είναι ορατό ακόμα, τουλάχιστον προς το παρόν.
Ίσως ένας από τους κύριους λόγους έγκειται στο ότι ένα σημαντικό κομμάτι του παγκόσμιου κινήματος ειρήνης διστάζει να νομιμοποιήσει την ιρακινή αντίσταση. Ποιοι είναι αυτοί; Μπορούμε να τους υποστηρίξουμε πραγματικά; Αυτά τα ερωτήματα απευθύνονται όλο και περισσότερο σ' όσους υποστηρίζουν ανεπιφύλακτα την στρατιωτική και πολιτική απόσυρση των ξένων από το Ιράκ. Ας το δούμε αυτό το ερώτημα: οι επιθέσεις αυτοκτονίας ως πολιτικό όπλο συνεχίζουν να ενοχλούν πολλούς ενεργούς ακτιβιστές που αισθάνθηκαν απώθηση από δηλώσεις όπως εκείνη των Παλαιστινίων ηγετών που υπερήφανα βεβαίωσαν ότι οι καμικάζι αποτελούν για τους καταπιεσμένους το αντίτιμο των βομβαρδιστικών αεροπλάνων F-16. Για να δούμε την πραγματικότητα: το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της αντίστασης και στο Ιράκ και στην Παλαιστίνη είναι ισλαμικό παρά κοσμικό συνεχίζει να ενοχλεί και να μην εμπνέει πολλούς ακτιβιστές της ειρήνης.
Ωστόσο, δεν έχει υπάρξει ποτέ κανένα όμορφο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα ή κίνημα για την ανεξαρτησία. Πολλοί προοδευτικοί τους είχαν απωθήσει μερικές από τις μεθόδους που χρησιμοποίησε το κίνημα των "Mau Mau" στην Κένυα, το FLN στην Αλγερία, το NLF στο Βιετνάμ. Εκείνο που ξεχνούν οι προοδευτικοί είναι ότι τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα δεν τους ζητούν την ιδεολογική και πολιτική τους υποστήριξη. Εκείνο που θέλουν πραγματικά από το εξωτερικό, από τους προοδευτικούς όπως εμάς, είναι να ασκήσουμε διεθνή πίεση για την απόσυρση μιας παράνομης δύναμης κατοχής έτσι ώστε οι εσωτερικές δυνάμεις να μπορούν να έχουν το χρόνο για να σφυρηλατήσουν μια αληθινά εθνική κυβέρνηση που να στηρίζεται στις δικές τους διαδικασίες. Έως ότου σταματήσουν να θέτουν όρους για τη στήριξη τους ενεργειών τους και να ζητούν εγγυήσεις ότι το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα που θα βγει αύριο στην εξουσία θα είναι κομμένο και ραμμένο στις δικές τους αξίες και επιθυμίες, πολλοί ακτιβιστές θα συνεχίσουν να βρίσκονται παγιδευμένοι αποτελώντας οι ίδιοι παράδειγμα της επιβολής των όρων τους σε άλλους ανθρώπους.
Για να εξηγούμαι. Δεν μπορούμε να προωθήσουμε λύσεις υπό όρους - ακόμη και μια που μιλάει για την απόσυρση των ΗΠΑ και των συμμαχικών στρατευμάτων νοουμένου ότι θα υπάρχει μόνο μια παρουσία δυνάμεων ασφάλειας των Η.Ε που παίρνει τη θέση των Αμερικανών. Η μόνη στάση που στηρίζεται πάνω σε αρχές είναι: Άνευ όρων απόσυρση των ΗΠΑ και των Συμμαχικών στρατιωτικών και πολιτικών δυνάμεων τώρα.
Αλλά εάν το ίδιο το μέλλον στο Ιράκ συνεχίζει να βρίσκεται πάνω στη ζυγαριά, η ιρακινή αντίσταση έχει βοηθήσει ήδη να αλλάξει την παγκόσμια εξίσωση.
Οι ΗΠΑ είναι πιο αδύνατες σήμερα από ήταν πριν από την 1η Μάη 2003, όταν ο Μπους κήρυξε τη νίκη στο Ιράκ. Η Ατλαντική Συμμαχία που κέρδισε τον Ψυχρό Πόλεμο δε λειτουργεί πλέον, κύρια λόγω της διάσπασης γύρω από το Ιράκ. Η Ισπανία και οι Φιλιππίνες έχουν αναγκαστεί να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από το Ιράκ, και η Ταϊλάνδη τώρα σιωπηρά έχει ακολουθήσει ανάλογα, συμβάλλοντας περαιτέρω στην αμερικανική απομόνωση. Η κατάσταση στο Αφγανιστάν είναι ασταθέστερη τώρα από πέρυσι, με την αμερικανική δικαιοδοσία να εκτείνεται μόνο στα περίχωρα της Καμπούλ. Το μαχητικό Ισλάμ, που οι ΗΠΑ θεωρούν τώρα τον υπ' αριθμό ένα εχθρό, τώρα διαδίδεται πιο σθεναρά σε όλη τη Νοτιοανατολική Ασία, Νότια Ασία, και τη Μέση Ανατολή. Στη Λατινική Αμερική, έχουμε τώρα μαζικά λαϊκά κινήματα ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό και τις ΗΠΑ, στη Βραζιλία, Αργεντινή, Βενεζουέλα και Βολιβία και που είτε βρίσκονται στην κυβέρνηση είτε το καθιστά δύσκολο για τις κυβερνήσεις να διατηρήσουν τις νεοφιλελεύθερες συνταγές και την πολιτική της ελεύθερης αγοράς. Ο Hugo Chavez έχει προκαλέσει μετωπικά τον ιμπεριαλισμό στο κατώφλι του, και παραμένει στην εξουσία χάρη στην οργανωμένη υποστήριξη του λαού της Βενεζουέλας. Περισσότερη δύναμη σ' αυτόν!
Λόγω της ασέβειας που επιδεικνύουν οι ΗΠΑ, πάσχουν από εκείνη την μοιραία ασθένεια κάθε αυτοκρατορίας - από την υπερέκταση, την υπερβολική ανάπτυξη στρατευμάτων της αυτοκρατορίας. Ο ρόλος μας, απηχώντας την άποψη του μεγάλου Κουβανού επαναστάτη Che Guevara, είναι να επιδεινώσουμε αυτήν την κρίση της υπερέκτασης, όχι μόνο με τη δημιουργία ή την επέκταση των κινημάτων της διεθνούς αλληλεγγύης ενάντια στις ΗΠΑ στο Ιράκ, τον άξονα ΗΠΑ-Ισραήλ στην Παλαιστίνη, και η σιωπηρά σερνόμενη αμερικανική επέμβαση στην Κολομβία. Είναι επίσης η συμβολή μας στη γέννηση ή την αναζωογόνηση των προσπαθειών ενάντια στην αμερικανική αυτοκρατορική παρουσία στις χώρες και τις περιοχές μας. Παραδείγματος χάριν, ο αγώνας κατά των αμερικανικών βάσεων στη βορειοανατολική Ασία και της ανανεωμένης αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας μέσω του αποκαλούμενου Πολέμου ενάντια στην Τρομοκρατία στη Νοτιοανατολική Ασία είναι ένας αγώνας που εμείς οι ίδιοι από την Νοτιοανατολική Ασία πρέπει να καθιερώσουμε και πάλι.
Προς μια Νέα Παγκόσμια Οικονομική Τάξη
Ο αγώνας κατά του ιμπεριαλισμού και του πολέμου είναι ένα μέτωπο της προσπάθειάς μας. Το άλλο μέτωπο είναι η προσπάθεια να αλλαχτούν οι κανόνες της παγκόσμιας οικονομίας, γιατί είναι η λογική του παγκόσμιου καπιταλισμού του οποίου οι νερομάνες είναι οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, και η Ιαπωνία που είναι δηλαδή η αιτία της διατάραξης της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Η πρόκληση εδώ δεν έγκειται απλά στο να ξεπεράσει την αποδυνάμωση Οργανισμών όπως την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ, και τον ΠΟΕ, αν και αυτός ο στόχος δεν πρέπει να υποτιμάται - είδαμε για παράδειγμα την πρόσφατη αναζωογόνηση του ΠΟΕ στη Γενεύη, που πολλοί από εμάς θεωρήσανε ότι είχε υποστεί ένα σημαντικό πλήγμα στα θεμέλιά του ο οργανισμός τότε στο Cancun.
Η πρόκληση είναι κατά πόσο εμείς, καθώς ξηλώνουμε ακόμα το παλιό, τολμάμε να φανταστούμε και να κερδίσουμε με το μέρος μας τους ανθρώπους στα οράματα και τα προγράμματά μας για το νέο. Αντίθετα με τις αξιώσεις των ιδεολόγων του κατεστημένου, οι αρχές που θα χρησίμευαν ως οι στυλοβάτες μιας νέας Παγκόσμιας Τάξης είναι παρούσες. Η αρχέγονη αρχή είναι πως αντί στην οικονομία, η αγορά να οδηγεί την κοινωνία, η αγορά πρέπει να - για να χρησιμοποιήσω το κύρος του μεγάλου Ούγγρου μελετητή Karl Polanyi - "επανεμφυτευθεί" στην κοινωνία και να καθοδηγείται από τις υψηλές αξίες της κοινότητας, την αλληλεγγύη, τη δικαιοσύνη και δικαιοφροσύνη. Στο διεθνές επίπεδο, η παγκόσμια οικονομία πρέπει να αποπαγκοσμιοποιηθεί ή να απαλλαγεί από τη διαστρεβλωτική, παραμορφωτική λογική της επικερδότητας των επιχειρήσεων και να διεθνοποιηθεί πραγματικά, που σημαίνει ότι η συμμετοχή στη διεθνή οικονομία πρέπει να χρησιμεύσει στην ενίσχυση και ανάπτυξη παρά στην αποσύνθεση και καταστροφή των τοπικών και εθνικών οικονομιών.
Η προοπτική και οι αρχές είναι εκεί. Η πρόκληση είναι πώς κάθε κοινωνία μπορεί να αρθρώσει με ευκρίνεια αυτές τις αρχές και προγράμματα με τους μοναδικούς τρόπους που αποκρίνονται στις αξίες της, τους ρυθμούς της, και στην προσωπικότητά της ως κοινωνία. Ονομάστε μας μεταμοντέρνους, αλλά το κεντρικό στο κίνημά μας είναι η πεποίθηση ότι, σε αντίθεση με την πεποίθηση κοινή και για το νεοφιλελευθερισμό και το γραφειοκρατικό σοσιαλισμό, δεν υπάρχει κανένα παπούτσι που ταιριάζει σε όλους. Δεν είναι πλέον ένα θέμα μιας εναλλακτικής λύσης αλλά των εναλλακτικών λύσεων. Και εκτός αν υπάρχει μια νέα παγκόσμια τάξη που στηρίζεται στις αρχές της δικαιοσύνης, κυριαρχίας και σεβασμού της ποικιλομορφίας, δεν θα υπάρξει καμία πραγματική ειρήνη.
Δύο προκλήσεις
Αλλά να μου επιτρέψτε να τελειώσω επιστρέφοντας στον επείγοντα στόχο μας, που είναι να ηττηθούν οι ΗΠΑ στο Ιράκ και το Ισραήλ στην Παλαιστίνη. Είμαστε όλοι εδώ όχι για να γιορτάσουμε τη δύναμή μας αλλά, πιο σημαντικά, για να εξετάσουμε τις αδυναμίες μας κατά τη διάρκεια των επόμενων μερικών ημερών.
Να αναφέρω απλά ότι μια από τις προκλήσεις που θα εξετάσουμε είναι πώς προχωράμε πέρα από τις αυθόρμητες ενέργειες, πέρα από το συντονισμό που παραμένει στο επίπεδο του συντονισμού των διεθνών κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας. Ο εχθρός συντονίζεται εξαιρετικά καλά σε διεθνές επίπεδο και δεν έχουμε καμία επιλογή παρά να παραβγούμε εκείνο το επίπεδο συντονισμού και συνεργασίας [του εχθρού]. Αλλά πρέπει να τον παραβγούμε με έναν επαγγελματισμό που σέβεται τη δημοκρατική μας πρακτική - πράγματι, πρέπει να το αντιμετωπίσουμε στους τρόπους που μετατρέπει τη δημοκρατική πρακτική μας σε πλεονέκτημα.
Η άλλη πρόκληση που θα επιθυμούσα να δώσω έμφαση είναι αυτή του κλεισίματος του πολιτικού και πολιτιστικού χάσματος μεταξύ των παγκόσμιων κινημάτων για τη δικαιοσύνη και την ειρήνη και των αντίστοιχών τους στους αραβικούς και ισλαμικούς κόσμους. Αυτό είναι ένα χάσμα που ο ιμπεριαλισμός έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο, με την προσπάθειά του να χρωματίσει τους περισσότερους άραβες και μουσουλμάνους συντρόφους μας ως τρομοκράτες ή σαν υποστηρικτές της τρομοκρατίας. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε αυτήν την κατάσταση να συνεχιστεί, που είναι και ο λόγος που πραγματοποιούμε αυτήν την Συνάντηση στη Βηρυτό. Πράγματι, επιτρέψτε μου να πω ότι εκτός κι αν τα παγκόσμια και αραβικά κινήματα σφυρηλατήσουν σφιχτούς, οργανικούς δεσμούς αλληλεγγύης, δεν πρόκειται να κερδίσουμε την προσπάθεια ενάντια στην παγκοσμιοποίηση των πολυεθνικών και τον ιμπεριαλισμό.
Έτσι, φίλοι, το μέλλον του αγώνα βρίσκεται στην πλάστιγγα - η ισορροπία θα επηρεαστεί από αυτό που θα γίνει εδώ στη Βηρυτό στις επόμενες μερικές ημέρες. Θα προχωρήσουμε πάρα πέρα, θα παραμείνουμε στις θέσεις μας, ή θα υποχωρήσουμε; Η απάντηση εξαρτάται από τον κάθε ένα από τους 300 εγγεγραμμένους εκπρόσωπους που έχουν έρθει εδώ από όλο τον κόσμο. Είμαι με επιφύλαξη βέβαιος. Γιατί; Επειδή ξέρω ότι η καλή θέληση είναι εκεί, η ανοχή για τις διαφορές είναι εκεί, και η πολιτική θέληση είναι εκεί για να επιτύχει την ενοποιημένη δράση για να υπερνικηθούν οι δυνάμεις της αδικίας, της καταπίεσης, και του θανάτου. Σας ευχαριστώ.
Στο Walden Bello απονεμήθηκε το βραβείο Right Livelihood Award 2003. Το βραβείο είναι καλύτερα γνωστό ως Εναλλακτικό Βραβείο Νόμπελ. O Bello είναι εκτελεστικός διευθυντής της ερευνητικής οργάνωσης Focus on the Global South που εδρεύει στη Μπανγκόκ και είναι καθηγητής της Κοινωνιολογίας και Δημόσιας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο των Φιλιππίνων.