Αυτοί οι ομαδικοί τάφοι να είναι οι τελευταίοι!

Οι δύο κοινές εκδηλώσεις μνήμης για τα αθώα θύματα των πολέμων στην Κύπρο που διοργάνωσε η Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο-Κύπρος (ΣΣτΠ-Κ), σε συνεργασία με ακτιβιστές και άλλες οργανώσεις, φέτος συνέπεσαν με μια ιστορική συγκυρία: ο εντοπισμός ομαδικών τάφων Τ/κ και Ε/κ δολοφονηθέντων, οι εκταφές και η παράδοση λειψάνων στις οικογένειές τους.

Στις 23 Ιουλίου με ευκαιρία την εξαγγελία των εκδηλώσεων, η ΣΣτΠ-Κ κάλεσε δημοσιογραφική διάσκεψη, στην νεκρή ζώνη του Λήδρα Πάλας, στην οποία ανταποκρίθηκαν μια δημοσιογράφος του ΚΥΠΕ (Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων) και μια τ/κ δημοσιογράφος η οποία, όπως πληροφορηθήκαμε αργότερα, εργάζεται για τις τ/κ Υπηρεσίες Ασφαλείας στο Βορρά. Παρόλο που τα πολιτικά κόμματα αλλά και τα ΜΜΕ σχεδόν στην πλειοψηφία τους και στις δύο πλευρές αγνόησαν μια τόσο σημαντική πρωτοβουλία, οι δύο εκδηλώσεις υπήρξαν μοναδικές εμπειρίες και συγκλόνισαν όσους συμμετείχαν.

Η επιτυχημένη συζήτηση στο Intercollege στις 25 Ιουλίου προκάλεσε έντονα συναισθήματα και βαθιά συγκίνηση στα 140 άτομα, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, που συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα UNESCO. Οι κύριοι ομιλητές ήταν συγγενείς αγνοουμένων ή επιβιώσαντες από ομαδικές δολοφονίες κι από τις δύο κοινότητες που κατέθεσαν τις δικές εμπειρίες τους. Με εξαίρεση την εφημερίδα "Πολίτης" η εκδήλωση δεν προβλήθηκε καθόλου από τα ΜΜΕ. Κατά ειρωνικό τρόπο το μόνο τηλεοπτικό κανάλι που παρευρέθηκε ήταν του "Μπαϊράκ" (BRT).

Το προγραμματισμένο δεύτερο σκέλος των εκδηλώσεων, το Σάββατο 28 Ιουλίου, ξεσκέπασε περισσότερο την υποκρισία όλων εκείνων που μιλούν στο όνομα της ειρήνης και της επανένωσης της Κύπρου. Εβδομήντα Ε/κ και Τ/κ με λεωφορείο αλλά και ιδιωτικά αυτοκίνητα ξεκίνησαν το Σάββατο πρωί από το Λήδρα Πάλας για να επισκεφτούν τον ομαδικό τάφο στην περιοχή Παρισσινού. Εκεί, διαβάστηκε η κοινή διακήρυξη, η δημοσιογράφος Σεβγκιούλ Ουλουτάγ εξήγησε πώς βρέθηκαν θαμμένοι στους ομαδικούς τάφους της περιοχής, Τουρκοκύπριοι από το Καϊμακλί και την Ομορφίτα. Στη συνέχεια ο κόσμος, σιωπηλά, γονάτιζε αποθέτοντας κατά γης στον περιφραγμένο χώρο γιασεμί, τριαντάφυλλα και γαρύφαλλα. Την αμήχανη σιωπή έσπασε το σύνθημα που φώναξαν στο τέλος όλοι "Να είναι ο τελευταίος!" (ομαδικός τάφος).

Το κομβόι ειρήνης στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς το οδόφραγμα του Αγ. Δομετίου με προορισμό τον ομαδικό τάφο Ελληνοκυπρίων στο χωριό Παλαίκυθρο. Στην τ/κ πλευρά του οδοφράγματος, αστυνομικοί ανέκοψαν το λεωφορείο ανακοινώνοντας πως δεν θα επιτρεπόταν στους ε/κ επιβάτες να περάσουν. Η είδηση έπεσε σαν κεραυνός ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που δεν συγκράτησαν τα δάκρυα από αισθήματα λύπης και θυμού μαζί.

Ο λόγος που επικαλέστηκαν οι αρχές στο Βορρά για την απαγόρευση ήταν ότι οι Ελληνοκύπριοι θεωρούνται 'αλλοδαποί' και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε πολιτικές δραστηριότητες στο Βορρά!

Αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί διαμαρτυρία λίγα μέτρα μακριά από το τ/κ σημείο του οδοφράγματος. Παραταχθήκαμε στην άκρη του δρόμου με το πανό, χειροκροτούσαμε ρυθμικά και φωνάζαμε συνθήματα στα τούρκικα και ελληνικά "Την ειρήνη στην Κύπρο κανείς δεν σταματά" και "Τάσσο - Ταλάτ ακούστε το καλά, στην Κύπρο την ειρήνη κανείς δεν σταματά". Οι ελληνοκύπριοι παραδώσαμε στους συντρόφους μας Τουρκοκύπριους τα λουλούδια για να τα καταθέσουν εκ μέρους μας στον ομαδικό τάφο. Τα αυτοκίνητα που περνούσαν, σταματούσαν για λίγο έπαιρναν τη διακήρυξή μας κι εκφράζανε την αλληλεγγύη τους.

Στη συνέχεια οι τ/κ σύντροφοι μέλη της Συμμαχίας αφού πρώτα υποβλήθηκαν σε σωματική έρευνα από τ/κ αστυνομικούς, διέσχισαν το οδόφραγμα κρατώντας το πανό των εκδηλώσεων. Νοίκιασαν λεωφορείο και τράβηξαν προς το Παλαίκυθρο όπου άφησαν λουλούδια και στεφάνια στο χώρο του ομαδικού τάφου.

Η απαράδεκτη αυτή αντιμετώπιση μιας εκδήλωσης που στόχο είχε να στείλει μηνύματα ειρήνης και συναδέλφωσης, αποκάλυψε τι πραγματικά εννοούν τα πολιτικά κατεστημένα σε Βορρά και Νότο όταν υποτίθεται επαναβεβαιώνουν κάθε τόσο την "επιθυμία και αποφασιστικότητα" τους για ειρηνική και δίκαιη λύση του Κυπριακού.

Για τις αρχές στο Βορρά οι ε/κ ακτιβιστές της ειρήνης αντιμετωπίζονται σαν 'αλλοδαποί' κι εμποδίζονται να τιμήσουν μαζί με τους τ/κ συμπατριώτες τους τα θύματα των πολέμων.

Για το πολιτικό κατεστημένο στο Νότο που θέλει να παριστάνει ότι είναι "φιλελεύθερο και ειρηνόφιλο" με 'ειλικρινείς' προθέσεις για συμβίωση, η πραγματικότητα είναι άλλη. Κανένα ε/κ πολιτικό κόμμα, ούτε το ΑΚΕΛ, ή οποιαδήποτε οργάνωση νεολαίας των κομμάτων ούτε στήριξαν τις εκδηλώσεις αλλά ούτε κι έστειλαν ένα εκπρόσωπο στον Παρισσινό, μ' ένα μπουκέτο λουλούδια έστω, στην πρώτη, ιστορική εκδήλωση-μνημόσυνο που γίνεται σε ομαδικούς τάφους.

Παρόλα αυτά, για τους δεκάδες ακτιβιστές που συμμετείχαν φέτος στις εκδηλώσεις μνήμης η εμπειρία ήταν μοναδική. Δεν έχει σημασία ούτε η αντιμετώπιση από τα ΜΜΕ, ούτε η απαγόρευση των τ/κ αρχών αλλά ούτε και το γεγονός ότι απουσίαζαν τα μεγάλα κόμματα και οι οργανώσεις κι από τις δύο πλευρές. Το μήνυμα αυτών των εκδηλώσεων ανταποκρίνεται στα αισθήματα δεκάδων χιλιάδων απλών Ε/κ και Τ/κ και που συμπυκνώνονται στο σύνθημα, "Να μη ξαναζήσουμε παρόμοιες εμπειρίες εμείς και τα παιδιά μας". Για να εξασφαλίσουμε πραγματικά την ειρήνη στην Κύπρο κι αυτή η ευχή να γίνει πραγματικότητα πρέπει να χτιστεί ένα μαζικό κίνημα, ενάντια στον πόλεμο και τον εθνικισμό.

Η Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο-Κύπρος θα συνεχίσει προς αυτή την κατεύθυνση να παλεύει.

Φαίδωνας Βασιλειάδης