Ζούμε ιστορικές στιγμές. Ποτέ ίσως στην ιστορία να μην υπήρχε τόσο μεγάλη αντίθεση και τέτοιο χάσμα ανάμεσα στους κυβερνώντες και τους κυβερνώμενους. Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο αμφισβητούν τις επιλογές των κυβερνήσεων και των αρχουσών τάξεων τους. Μαζικά κινήματα κάνουν την εμφάνιση τους και δηλώνουν δυναμικά το παρόν τους, για ζητήματα όπως ο πόλεμος, η προστασία του περιβάλλοντος, η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και γενικά των καταπιεσμένων.
Η χρονιά που πέρασε σημαδεύτηκε από τη μεγαλύτερη αντιπολεμική διαδήλωση στην ιστορία που έγινε στις 15 του Φλεβάρη. Σχεδόν τριάντα εκατομμύρια άνθρωποι σε περισσότερες από 600 πόλεις σε όλες τις γωνιές του πλανήτη κινητοποιήθηκαν ενάντια στον πόλεμο των Μπους και Μπλερ στο Ιράκ. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η κινητοποίηση εκατομμυρίων διαδηλωτών στις μητροπόλεις του καπιταλισμού, όπως τη Βρετανία, την Ιταλία, την Ισπανία αλλά και τις ίδιες τις ΗΠΑ. Αυτό το κίνημα ήταν που ανάγκασε τα ΜΜΕ να μιλούν για την εμφάνιση μιας "άλλης υπερδύναμης".
Αποτέλεσε έμπνευση για εκατομμύρια αγωνιστές που την περασμένη χρονιά κινητοποιήθηκαν σε ολόκληρο το κόσμο όχι μόνο ενάντια στον πόλεμο αλλά και για πολλά άλλα ζητήματα, οικονομικά και κοινωνικά. Οι μαζικές και μαχητικές διαδηλώσεις που σημάδεψαν ολόκληρο τον περασμένο χρόνο, όπως την "υποδοχή" του Μπους στο Λονδίνο, και οι άλλοι μεγάλοι σταθμοί του κινήματος όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ στο Παρίσι, το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ στην Ινδία, η σύνοδος του Καΐρου δείχνουν πόσο σημαντική ήταν η 15η του Φλεβάρη.
Η χρονιά που πέρασε σημαδεύτηκε ακόμη από εξεγέρσεις και ανατροπές σε μια σειρά χώρες, όπως η Βενεζουέλα, η Βολιβία, η Βραζιλία, η Γεωργία.
Αυτό το χάσμα ανάμεσα στους από πάνω και τους από κάτω δεν είναι ένα φαινόμενο που αφορά μόνο τις μεγάλες χώρες, τις μητροπόλεις του καπιταλισμού αλλά ακόμα και τις πιο μικρές χώρες της περιφέρειας όπως η Κύπρος.
Μετά τις 23 του Απρίλη και το άνοιγμα των συνόρων έχουμε ζήσει ένα πρωτοφανές ρεύμα συμφιλίωσης, φιλειρηνικής διάθεσης και επιθυμίας για σύντομη διευθέτηση του κυπριακού από τους απλούς ανθρώπους και των δύο πλευρών που εκφράστηκε παρά και ενάντια στη διάθεση των κυβερνώντων και της άρχουσας τάξης και στις δύο πλευρές. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες τους και στις δύο πλευρές δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να σπάσουν αυτή τη διάθεση.
Αυτό δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες για παρεμβάσεις μέσα στην κοινωνία. Η εμπειρία των παρεμβάσεων της "Δικοινοτικής Πρωτοβουλίας ενάντια στον Εθνικισμό και τον Πόλεμο" το περασμένο καλοκαίρι (τα κοινά μνημόσυνα στη Μουράταγα και στο Κοιμητήριο Αγ. Κων/νου & Ελένης και το δικοινοτικό κάμπινγκ στον Λιμνίτη) έδειξε ότι υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι και στις δύο πλευρές που μπορεί να αγκαλιάσει τέτοιες πρωτοβουλίες και να τις στηρίξει.
Οι τελευταίοι μήνες και οι εξελίξεις και στις δύο πλευρές έχουν ενισχύσει αυτή την εικόνα. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Κύπρου που έχουμε και στις δύο πλευρές στην εξουσία κόμματα της αριστεράς που εξασφάλισαν την πλειοψηφία στις εκλογές. Η νίκη της αντιπολίτευσης στο βορρά και η κυβέρνηση Ταλάτ έφεραν για πρώτη φορά στην πρωθυπουργία ένα αριστερό ηγέτη. Ανεξάρτητα από το πόσο αριστερός είναι ο Ταλάτ ή από το πόση δύναμη πραγματικά έχει για να αλλάξει τα πράγματα, ο κόσμος τον ψήφισε ελπίζοντας και περιμένοντας ότι κάτι θα αλλάξει. Ο σχηματισμός όμως κυβέρνησης με τον Σερτάρ Ντεκτάς και η ταύτιση του με τις θέσεις της τουρκικής κυβέρνησης ήταν σίγουρα ένα χαστούκι για όλους αυτούς που πίστεψαν τις διακηρύξεις του ότι δεν θα συνεργαστεί με τα κόμματα του στάτους κβό.
Αυτό ισχύει και για το ΑΚΕΛ. Ένα χρόνο μετά την νίκη στις εκλογές οι προσδοκίες πολλών από αυτούς που έδωσαν όλες τους τις δυνάμεις για να κερδίσει η κυβέρνηση της "Αλλαγής" έχουν διαψευστεί και νοιώθουν προδομένοι και απογοητευμένοι. Η κυβέρνηση Παπαδόπουλου σε κανένα τομέα δεν έχει δικαιώσει τις προσδοκίες τους, στο κυπριακό συνεχίζει να κρατεί σκληρή στάση ενώ έκανε ότι μπορούσε για να περιορίσει την επικοινωνία μετά το άνοιγμα των συνόρων, ούτε στο ζήτημα του ιμπεριαλισμού και του πολέμου που παραχώρησε διευκολύνσεις στους αμερικανούς για την επιδρομή τους στο Ιράκ, ούτε και στην κοινωνική και οικονομική πολιτική.
Σήμερα και στις δύο πλευρές υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι που ψάχνει έναν άλλο εναλλακτικό πόλο, μια άλλη αριστερά που να τον εκφράζει πραγματικά και να του δίνει προοπτική για ένα μαζικό κίνημα από τα κάτω. Ένα κομμάτι που θέλει πραγματική ειρήνη και που δεν τραβιέται από τις αυταπάτες που κυριαρχούν και στις δύο πλευρές για ένα "κοινό ευρωπαϊκό σπίτι", και δεν έχει αυταπάτες ότι την ειρήνη στην Κύπρο μπορούν να την φέρουν αυτοί που δημιούργησαν το κυπριακό πρόβλημα ή οι αμερικανοί που αιματοκύλησαν τον κόσμο. Ένας κόσμος που πιστεύει ότι απέναντι στην Ευρώπη του κεφαλαίου, του πολέμου και του ρατσισμού "μια άλλη Ευρώπη είναι εφικτή.
Η εμπειρία μας των τελευταίων χρόνων έδειξε ότι ακόμη και μικρές οργανώσεις και κόμματα μπορούν να αποτελέσουν ένα εναλλακτικό πόλο συσπείρωσης όταν παίρνουν τις κατάλληλες πρωτοβουλίες στις κατάλληλες στιγμές. Οι εμπειρίες μας από τη "Συμμαχία σταματήστε τον πόλεμο" και τη "Δικοινοτική πρωτοβουλία ενάντια στον εθνικισμό και τον πόλεμο" μας έδειξαν ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό.
Προς αυτή την κατεύθυνση πιστεύουμε ότι πρέπει να στραφούμε και να αξιοποιήσουμε αυτό το κλίμα που υπάρχει σήμερα και στις δύο πλευρές. Να αξιοποιήσουμε τις εμπειρίες μας από προηγούμενες πρωτοβουλίες και να συγκροτήσουμε μια πολιτική συμμαχία, ένα κοινό μέτωπο δράσης, οργανώσεων και ακτιβιστών που να περάσει από τις επιμέρους πρωτοβουλίες σε συνολικότερη παρέμβαση. Μια συμμαχία που να δίνει την προοπτική για το κτίσιμο ενός πραγματικά μαζικού κινήματος που να μπορεί να παίξει ρόλο στις εξελίξεις.
Το πρώτο που χρειάζεται για να πετύχουμε κάτι τέτοιο είναι να αναγνωρίσουμε εμείς οι ίδιοι ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Αν δεν ξεκαθαρίσουμε και δεν πειστούμε οι ίδιοι γι τις ευκαιρίες που δίνει η περίοδος δεν θα μπορέσουμε να πάρουμε εκείνες τις πρωτοβουλίες που θα μας επιτρέψουν να το πετύχουμε.
Το δεύτερο είναι να κτίσουμε μια πλατιά συμμαχία οργανώσεων και ακτιβιστών που να λειτουργεί δημοκρατικά και ανοικτά. Πιστεύουμε ότι σε αυτή τη συμμαχία θα μπορούν να συμμετέχουν όσοι συμφωνούν με τους άξονες δράσης της και τις αρχές λειτουργίας της. Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα απολιτικό σχήμα που να μην μπορεί να τοποθετηθεί σε βασικά πολιτικά ζητήματα αλλά ούτε και ένα κόμμα που έχει επεξεργασμένες θέσεις για όλα.
Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να κινηθούμε γύρω από τρεις άξονες δράσης που αυτή τη στιγμή είναι κεντρικοί μέσα στην κοινωνία και μας δίνουν δυνατότητες για πρωτοβουλίες:
Οι εξελίξεις στο κυπριακό δίνουν πολλές ευκαιρίες. Οι απλοί άνθρωποι και στις δύο πλευρές στηρίζουν πολλές ελπίδες για διευθέτηση μέσα στην αμέσως επόμενη περίοδο και είναι έτοιμοι να στηρίξουν οποιαδήποτε πρωτοβουλία έχει ή μοιάζει να έχει επαναπροσεγγιστικό χαρακτήρα. Η εκδήλωση στο Στρόβολο με τη δικοινοτική χορωδία και η διαδήλωση της "Πλατφόρμας αυτή η χώρα είναι δική μας" την ημέρα που άρχιζαν οι συνομιλίες ήταν δύο τέτοια παραδείγματα που έδειξαν τη διάθεση που υπάρχει μέσα στο κόσμο.
Καλές είναι τέτοιες παρεμβάσεις αλλά χρειάζεται να πάρουμε πρωτοβουλίες που να κινητοποιούν τον ίδιο τον κόσμο, που να δίνουν την ευκαιρία για κοινή δράση. Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να πάρουμε πρωτοβουλίες για δράση για να σταματήσει το εμπάργκο και οι εξευτελιστικοί έλεγχοι τουρκοκυπρίων και ελληνοκυπρίων στα οδοφράγματα από την ελληνοκυπριακή αστυνομία όπως και για κατάργηση των διατυπώσεων στα σημεία ελέγχου και στις δύο πλευρές. Ο Ταλάτ υπόσχονταν ότι θα καταργήσει τις διατυπώσεις και θα ανοίξει περισσότερα σημεία διάβασης στις δύο πλευρές. Θα πρέπει να του θυμίσουμε αυτές τις υποσχέσεις του. Θα μπορούσαμε ακόμη να προετοιμάσουμε μαζί μια αντάξια "υποδοχή" στον χασάπη Πάεουλ αν τολμήσει να έλθει εδώ να μας το παίξει ειρηνοποιός.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που μπορούμε να πάρουμε πρωτοβουλίες σε κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο. Εκείνο που χρειάζεται είναι να είμαστε προσανατολισμένοι σε μια ειρηνική προοπτική και μια ειλικρινή επαναπροσέγγιση χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
Ένας από τους βασικούς παράγοντες που έδωσε την δυνατότητα να έχουμε τα μεγάλα συλλαλητήρια στο βορρά ήταν οι κινητοποιήσεις των προηγούμενων χρόνων για οικονομικά και κοινωνικά αιτήματα. Σήμερα τα προβλήματα είναι ακόμη αρκετά έντονα ενώ και στο νότο έχουμε αρχίσει να βλέπουμε κινητοποιήσεις για οικονομικά αιτήματα. Η προσπάθεια να καλυφτούν οι δείχτες της Ε.Ε. θα φέρνουν ολοένα και περισσότερα κτυπήματα στις εργατικές κατακτήσεις, στο περιβάλλον, τις κοινωνικές υπηρεσίες και θα προκαλούν τις αντιδράσεις σημαντικών τμημάτων της κοινωνίας.
Η συμμαχία αυτή θα πρέπει να έχει αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα και να ασχολείται και με τέτοια ζητήματα ενώ θα πρέπει να συνδέει τη δράση της με το παγκόσμιο αντικαπιταλιστικό κίνημα. Δεν θα μπορούμε να δώσουμε πειστικές απαντήσεις για παράδειγμα στο ζήτημα της Ε.Ε. αν δεν μπορούμε να προβάλουμε την προοπτική για μιά άλλη Ευρώπη, την Ευρώπη του αντικαπιταλισμού και των κινημάτων σε αντίθεση με την Ευρώπη του κεφαλαίου, του πολέμου και του ρατσισμού.
Ο αντικαπιταλιστικός χαρακτήρας μπορεί να ενισχύσει την ενότητα και τον διεθνιστικό χαρακτήρα μια τέτοιας συμμαχίας
Πολύ περισσότερο θα πρέπει να έχουμε ξεκάθαρο αντιπολεμικό και αντιϊμπεριαλιστικό χαρακτήρα. Ο πόλεμος στην Κύπρο δεν είναι ξεκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι κομμάτι μια συνολικότερης σύγκρουσης ανάμεσα στον ελληνικό και τον τούρκικο καπιταλισμό με φόντο τα συμφέροντα των άλλων μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Ρωσίας, της Ε.Ε.
Ζητήματα όπως ο πόλεμος και η κατοχή του Ιράκ, η Παλαιστίνη, οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο είναι σημεία αιχμής που ενώνουν Ελληνοκύπριους και Tουρκοκύπριους αλλά και πολλούς άλλους ακτιβιστές που ζουν στην Κύπρο.
Η σύνδεση μας με το παγκόσμιο αντιπολεμικό κίνημα μπορεί να δώσει μια άλλη διάσταση στις πρωτοβουλίες μας και να φέρει κοντά πολύ κόσμο που κοιτάζει προς αυτή την κατεύθυνση.
Εκτός από τις πρωτοβουλίες που θα πρέπει να πάρουμε σε σχέση με τις εξελίξεις στο κυπριακό η ατζέντα του αντιπολεμικού κινήματος μας προσφέρει κάποιες ημερομηνίες που θα πρέπει να είναι κεντρικές στη δράση μας
Ήδη η 20η του Μάρτη, η επέτειος της επίθεσης των ΗΠΑ στο Ιράκ έχει κηρυχτεί από τον παγκόσμιο αντιπολεμικό συντονισμό σαν διεθνής μέρα δράσης κατά του πολέμου και της κατοχής του Ιράκ. Αυτή η ημερομηνία έχει υιοθετηθεί ήδη από το ΕΚΦ στο Παρίσι και το ΠΚΦ στη Μομπάι καθώς και από μια σειρά άλλες πρωτοβουλίες και ενώσεις. Η 20η του Μάρτη θα πρέπει να είναι και για μάς μια κεντρική πρωτοβουλία και να είμαστε κομμάτι αυτής της παγκόσμιας διαδήλωσης.
Η πρωτομαγιά του 2004 θα πρέπει να είναι ιστορική για μάς όχι γιατί θα είναι η επίσημη μέρα ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. αλλά γιατί θα πρέπει να σημαδευτεί με σημαντικές δικοινοτικές εκδηλώσεις που να κοντράρουν την επίσημη προπαγάνδα και πολιτική, κυρίως της ελληνοκυπριακής κυβέρνησης.
Μεγάλες διαδηλώσεις ετοιμάζονται μέσα στον ερχόμενο Μάη όταν θα συζητείται το ευρωπαϊκό σύνταγμα στο Ευρωκοινοβούλιο. Θα πρέπει να δούμε αν μπορούμε να συντονιστούμε με αυτές τις κινητοποιήσεις.
Μεγάλες διαδηλώσεις και αντισύνοδος ετοιμάζεται τον ερχόμενο Ιούνη από τη Συμμαχία για Παγκόσμια Ειρήνη και Δικαιοσύνη στην Τουρκία κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΝΑΤΟ στην Ισταμπούλ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πρέπει να είμαστε και εμείς εκεί να ενώσουμε τη φωνή μας με τις χιλιάδες, τούρκους, έλληνες και άλλους ακτιβιστές που θα διαδηλώνουν.
Θα πρέπει όπως είπαμε από την αρχή να κοιτάμε ψηλά και θα πρέπει να το κάνουμε σε όλα τα επίπεδα. Αν μέχρι τον ερχόμενο Ιούνη που είναι οι Ευρωεκλογές έχουμε καταφέρει πραγματικά να κτίσουμε μια συμμαχία που να αποτελεί ένα πραγματικό εναλλακτικό πόλο για ένα σημαντικό κομμάτι της αριστεράς, ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους θα πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα αυτό να εκφραστεί και στις ευρωεκλογές με ένα ελληνοτουρκικό ψηφοδέλτιο. Ένα ψηφοδέλτιο διαμαρτυρίας που να μπορεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη πολλών αγωνιστών που θα ήθελαν να μαυρίσουν την πολιτική του εθνικισμού, του ρατσισμού και του πολέμου και να δείξουν ότι και στις εκλογές υπάρχει ο τρόπος να εκφραστεί μια άλλη αριστερά και μια άλλη Ευρώπη - η Ευρώπη των κινημάτων, η Ευρώπη του αντικαπιταλισμού.
Βασική αρχή στην καμπάνια μας θα πρέπει να είναι το να τολμούμε, όχι βέβαια να πετούμε στα σύννεφα αλλά να αναγνωρίζουμε τις δυνατότητες που υπάρχουν και να τις αρπάζουμε. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να κτίσουμε ένα μαζικό κίνημα από τα κάτω.
Η συμμαχία που θέλουμε να κτίσουμε δεν πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι κάτι σαν κόμμα. Θα πρέπει να είναι μια συμμαχία, ένα μέτωπο οργανώσεων και ακτιβιστών που η κάθε οργάνωση ή άτομο διατηρεί την αυτονομία του αλλά συνεργαζόμαστε και δρούμε μαζί σε βασικά ζητήματα που συμφωνούμε. Μπορούμε να έχουμε τις ιδεολογικές μας διαφορές αλλά κτυπούμε μαζί εκεί που συμφωνούμε.
Πρέπει να έχουμε μια αντισεχταριστική αντιμετώπιση και να προσπαθήσουμε να συνεργαστούμε με οργανώσεις και συνδικάτα έστω και αν κάποιες θέσεις τους μας ενοχλούν.
Θα πρέπει ακόμη να έχουμε μια αντιμετώπιση που να αποφεύγει κάθε διάκριση που έχει να κάνει με την εθνότητα, τη θρησκεία, το φύλο ή τις σεξουαλικές προτιμήσεις κάποιου.
Η συμμαχία θα πρέπει να λειτουργεί μέσα από τακτικές γενικές συνελεύσεις που θα αποφασίζουν συναινετικά ενώ θα πρέπει να υπάρχει και ένα συντονιστικό όργανο που να εκπροσωπεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις οργανώσεις και τους ακτιβιστές που αποτελούν τη συμμαχία για να επιλαμβάνεται των άμεσων θεμάτων που θα προκύπτουν σε καθημερινή βάση.
Θα πρέπει να καταλήξουμε σε μια κοινή διακήρυξη που να την χρησιμοποιήσουμε και σαν ψήφισμα για να μαζεύουμε υπογραφές. Θα πρέπει ακόμη να ζητήσουμε τη στήριξη και επώνυμων παραγόντων και των δύο κοινοτήτων, δημοσιογράφων, καλλιτεχνών και άλλων.
Πιστεύουμε ότι η συμμαχία δεν θα πρέπει να περιοριστεί ανάμεσα σε ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους αλλά να μπορεί και πρέπει να συσπειρώνει και ακτιβιστές από άλλες χώρες που ζουν και δρουν στην Κύπρο, Παλαιστίνιους, Ιρανούς και άλλους.
Θα πρέπει επίσης να επιδιώξουμε να εξασφαλίσουμε την οικονομική επιβίωση αυτής της προσπάθειας κυρίως από την οικονομική ενίσχυση του κόσμου και τις συνδρομές φίλων. Δεν θα πρέπει να διστάζουμε να ζητούμε λεφτά από τον κόσμο που μας λέγει ότι συμφωνεί μαζί μας. Είναι μια πολιτική πράξη που δεν πρέπει να την υποτιμούμε καθόλου.
Η συμμαχία θα πρέπει να έχει ένα όνομα που να δείχνει τον χαρακτήρα και τους σκοπούς της. Να δείχνει ότι είναι ένα κίνημα αντίστασης. Θα πρέπει να το αποφασίσουμε μαζί στην πρώτη μας συνάντηση.
Η συμμαχία μπορεί σε πρώτη φάση να χρησιμοποιήσει σαν κέντρο της τον χώρο του Καρτάς που είναι ήδη γνωστός σε πολλούς και έχει δικοινοτικό χαρακτήρα.
Προτείνουμε η πρώτη συνάντηση για συζήτηση αυτής της πρότασης να γίνει στο Πανεπιστήμιο Κύπρου την Τετάρτη 25/2/04 ώρα 6μμ.
Δευτέρα, 16 Φεβρουαρίου 2004