Το βιβλίο του Αντώνη Αγκαστινιώτη «Παγιδευμένος στην πράσινη γραμμή» και το DVD «Φωνή αίματος» που το συνοδεύει αποτελεί πραγματικά ένα παράθυρο στην αλήθεια και έρχεται να καλύψει μια ανάγκη που υπάρχει εδώ και χρόνια στην ελληνοκυπριακή πολιτική σκηνή. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται από ελληνοκύπριο δημιουργό ένα ντοκιμαντέρ για τα εγκλήματα των εθνικιστών της δικής του πλευράς εναντίον αθώων τουρκοκυπρίων.

Το ντοκιμαντέρ αποτελεί μια γροθιά στο στομάχι των ελληνοκύπριων σοβινιστών αλλά και της επίσημης ελληνοκυπριακής πολιτικής και προπαγάνδας που προσπαθεί τόσα χρόνια να κρύψει αυτά τα γεγονότα. Τα εγκλήματα και οι βαρβαρότητες της κάθε πλευράς εναντίον αθώων θυμάτων της άλλης πλευράς είναι ένα από εκείνα τα «κοινά μυστικά» που όλοι τα γνωρίζουν αλλά και όλοι κάνουν ότι δεν ξέρουν τίποτα.

Στη κάθε πλευρά έχουν το δικό τους «δεν ξεχνώ». Στη κάθε πλευρά όμως θυμούνται και αναφέρονται μόνο στα εγκλήματα της αντίπαλης πλευράς και «ξεχνούν» τα εγκλήματα της δικής τους πλευράς. Το ντοκιμαντέρ του Αντώνη Αγκαστινιώτη έρχεται να προκαλέσει ένα σημαντικό ρήγμα σε αυτή τη παράδοση και να μιλήσει με ένα συγκλονιστικό τρόπο για τα εγκλήματα της «δικής του» πλευράς.

Όμως αυτό δεν θα γίνει ατιμώρητα. Όπως και ο ίδιος λέει στο βιβλίο του: «Την στιγμή που αποφάσισα να κάνω το ντοκιμαντέρ «Φωνή Αίματος» ήξερα ότι θα ερχόμουν αντιμέτωπος με τους δαίμονες του σοβινισμού που για χρόνια ρουφάνε το αίμα της πατρίδας μας. Γνώριζα ότι η πλειοψηφία στο νότο θα με αποκαλούσε προδότη, οι σοβινιστές του βορρά θα προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν το ντοκιμαντέρ μου για να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Εντούτοις αγνόησα όλα αυτά τα δεδομένα και υπάκουσα την φωνή της συνείδησης μου. Ανακάλυψα ένα μεγάλο έγκλημα εις βάρος τριών Τουρκοκυπριακών χωριών το οποίο η Ελληνοκυπριακή ηγεσία προσπάθησε να συγκαλύψει για 30 χρόνια και το κατέγραψα. Στην Μάραθα, το Σανδαλάρι και την Αλόα, στις 14 Αυγούστου το 1974 εκτελέστηκαν εν ψυχρώ 126 γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι Τουρκοκύπριοι. Την ίδια μοίρα είχαν και 82 Τουρκοκύπριοι αιχμάλωτοι από τα χωριά Τόχνη και Ζύγι. Οι δολοφόνοι γνωστοί αλλά ποτέ δεν διώχτηκε κανείς. Αν είχα παραμείνει σιωπηλός μπροστά σ’ αυτό το έγκλημα απλά επειδή ανήκω στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα, θα είχα μπει στην κατηγορία των σοβινιστών και θα ήμουν εξίσου ένοχος με αυτούς που το διέπραξαν.»

Δυστυχώς ο Αγκαστινιώτης δεν αντιμετώπισε μόνο την έχρθα των σοβινιστών και τις παρενοχλήσεις της αστυνομίας, αλλά και την αδιαφορία και την ένοχη σιωπή της πλειοψηφίας των αριστερών και πολλών από εκείνους που μιλούν στο όνομα της επαναπροσέγγισης.

Αυτό είναι κάτι που η Εργατική Δημοκρατία το γνώρισε από πρώτο χέρι. Όταν γράφαμε για αυτά τα εγκλήματα πριν 15 χρόνια αντιμετώπισαμε τις ίδιες επιθέσεις από τους σοβινιστές και την ίδια αδιαφορία και πολεμική από τους αριστερούς και επαναπροσεγγιστές. Όταν το 1990 δημοσιεύαμε ένα οδοιπορικό από τη Μάραθα, το Σανδαλάρι, την Αλόα και την Τόχνη με φωτογραφίες από τους μαζικούς τάφους και συνεντεύξεις με συγγενείς θυμάτων, όλοι αυτοί σφύριζαν αδιάφορα.

Σήμερα ο Αντώνης Αγκαστινιώτης έρχεται να προσθέσει εικόνα και φωνή σε εκείνα τα συγκλονιστικά γεγονότα. Το ίδιο το φιλμ είναι καλογυρισμένο και πραγματικά σοκάρει. Η σκηνή με τον Σαφάτ Νιχάτ που τότε ήταν μικρό παιδί και έζησε από κοντά όλη αυτή τη φρίκη είναι συγκλονιστική. «Από τότε δεν μόρεσα να ξανακλάψω» δηλώνει με πνιγμένη ανάσα και ξεροκαταπίνωντας συνέχεια.

Είναι ένα ντοκιμαντέρ που θα πρέπει να δουν όλοι οι ελληνοκύπριοι που ενδιαφέρονται για ειλικρινή επαναπροσέγγιση, για ειρήνη και συμφιλίωση των απλών ανθρώπων των δυο πλευρών.

Πολλοί κατηγόρησαν τον Αγκαστινιώτη γιατί το φίλμ του χρησιμοποιήθηκε από τους τουρκοκύπριους σοβινιστές και το καθεστώς για να προωθήσουν τους δικούς τους σκοπούς. Κατ αρχήν αυτό το φίλμ δεν απευθύνεται στους τουρκοκύπριους όπως εξηγεί και ό ίδιος αλλά στους ελληνοκύπριους. Δεύτερο είναι σίγουρο ότι κάθε διεθνιστική κίνηση ή δήλωση στη μια πλευρά προσπαθούν να την χρησιμοποιήσουν οι εθνικιστές της άλλης πλευράς. Πόσες φορές οι ελληνοκύπριοι εθνικιστές και η επίσημη ελληνοκυπριακή προπαγάνδα δεν έχει αξιοποιήσει και χρησιμοποιήσει για τους δικούς της σκοπούς δηλώσεις και ενέργειες τουρκοκυπρίων προοδευτικών όπως ο Ντουρτουράν, ο Οζγκιέρ Οζγκιούρ, ο Ιζέτ Ιντζάν ή ο Σενέρ Λεβέντ και η Αφρίκα. Αυτό το πρόβλημα θα συνεχίσει να υπάρχει μέχρις ότου μπορέσουν να δυναμώσουν αρκετά οι διεθνιστές και στις δυό πλευρές ώστε να μπορούν να συντονίζονται και να αξιοποιούν αυτές τις παρεμβάσεις εναντίον των εθνικιστών και των δυο πλευρών. Ένα τέτοιο πετυχημένο παράδειγμα είναι τα κοινά δικοινοτικά μνημόσυνα που οργάνωσε η «Συμμαχία σταματήστε τον πόλεμο – Κύπρος» τον περασμένο Ιούλιο.(σχετικό άρθρο στη σελ. 2) Με παρόμοιο τρόπο η Συμμαχία μπορεί και πρέπει να αξιοποιήσει και το ντοκιμαντέρ «Φωνή Αίματος».

Αυτός εξάλλου είναι και ο σκοπός του ίδιου του Αγκαστινιώτη που εξηγεί ότι με το ντοκιμαντέρ αυτό: «θέλω να δώσω ένα μήνυμα αληθινής συμφιλίωσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων, που πιστεύω μπορεί να επιτευχθεί με την αναγνώριση και την απολογία για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο παρελθόν εις βάρος και των δύο κοινοτήτων. Είναι ένα δυνατό ράπισμα κατά της έχθρας, αντίδοτο στο δηλητήριο του σοβινισμού που εσκεμμένα εμβολιάζεται καθημερινά μέσα στις φλέβες της νέας γενιάς. Ταυτόχρονα είναι μια πρόκληση προς τους Τουρκοκύπριους να μιμηθούν το παράδειγμά μου και να κάνουν το δικό τους βήμα απολογίας».

Ντίνος Αγιομαμίτης

Το βιβλίο που περιέχει και το DVD διάρκειας 45 λεπτών, μπορείτε να το προμηθευτείτε από την Εργατική Δημοκρατία με 10 λίρες.