Πρωτοβουλίες και κοινή δράση από τα κάτω θα φέρουν την ειρήνη στη Κύπρο

"Αθήνα και Λευκωσία συντονίζονται" Με αυτό το τίτλο τα ΜΜΕ πρόβαλαν τη συνάντηση Καραμανλή - Παπαδόπουλου που έγινε στην Αθήνα στα τέλη του περασμένου μήνα για να συζητήσουν τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Δεν πρέπει να αντιμετώπισαν και πολλές δυσκολίες βέβαια για να συντονιστούν αφού αυτό που ουσιαστικά αποφάσισαν ήταν να μην κάνουν απολύτως τίποτα.

Αθήνα και Λευκωσία εκτιμούν ότι ο χρόνος πιέζει την Τουρκία που θα πρέπει να υπογράψει τη συμφωνία τελωνιακής ένωσης με τη Κυπριακή Δημοκρατία πριν αρχίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις στις 3 του ερχόμενου Οκτώβρη. Θεωρούν μάλιστα ότι οι συνθήκες θα είναι ευνοϊκότερες μετά από αυτές τις εξελίξεις για τις ελληνοκυπριακές και ελληνικές θέσεις στο Κυπριακό και αποφάσισαν να περιμένουν.

Ταυτόχρονα κυβέρνηση και κόμματα κατηγορούν τον Ταλάτ ότι έχει επαναπαυτεί με το ναι στο δημοψήφισμα και δεν ενδιαφέρεται για συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Αυτή όμως είναι μόνο η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι κυβέρνηση και πολιτική ηγεσία όχι μόνο έχουν επαναπαυτεί με την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. αλλά χρησιμοποιούν αυτή τους τη θέση για να εκβιάζουν την άλλη πλευρά και να διατηρούν τον οικονομικό και πολιτικό αποκλεισμό των τουρκοκυπρίων.

Μανούβρες

Μπορεί ο Παπαδόπουλος να μην χρησιμοποίησε το βέτο στις 17 Δεκέβρη αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την ίδια στιγμή δήλωνε δημόσια ότι τώρα "θα έχουμε πολλά βέτο να προβάλουμε" ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εξηγούσε ότι "δεν θα διευκολύνουμε την Τουρκία να εκπληρώσει τους όρους της συμφωνίας της 17 Δεκέμβρη" δηλαδή την υπογραφή της τελωνειακής ένωσης με τη Κυπριακή Δημοκρατία. Κάτι που σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι θα πρέπει να δώσει πολλά για να εξασφαλίσει αυτές τις προϋποθέσεις.

Το ΑΚΕΛ σε όλη αυτή την ιστορία παίζει τη κολοκυθιά. Υποστήριξε όλες αυτές τις επιλογές του Τάσου και προσπαθεί να παρουσιάσει τη μη χρήση του βέτο στις 17 Δεκέμβρη σαν ένα βήμα καλής θέλησης "που θα πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους οι τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας". Σίγουρα θα πρέπει το πάρουν σοβαρά υπόψη τους οι τουρκοκύπριοι αλλά όχι σαν ένα βήμα καλής θέλησης αλλά σαν μια διπλωματική μανούβρα, ένα τακτικό ελιγμό μέσα από τον οποίο ο Παπαδόπουλος και η ελληνοκυπριακή άρχουσα τάξη περιμένουν να έχουν περισσότερα οφέλη.

Σοβαρά υπόψη τους πρέπει να πάρουν οι τουρκοκύπριοι και τις μανούβρες του Αναστασιάδη και του Συναγερμού που προσπαθούν να παρουσιαστούν σαν επαναπροσεγγιστές και υποστηρικτές της διευθέτησης του κυπριακού. Το ναι τους στο δημοψήφισμα δεν πρέπει να παρασέρνει κανένα για τις πραγματικές τους προθέσεις. Οι εθνικιστικές κορώνες της ηγεσίας του Συναγερμού στο πρόσφατο μνημόσυνο του Γρίβα στη Λεμεσό δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ότι το κόμμα που στέγασε και στεγάζει τους πραξικοπηματίες και τους οπαδούς του συνθήματος ο καλός τούρκος είναι ο νεκρός τούρκος δεν έχει αλλάξει στην ουσία της πολιτικής του. Ακόμη η κριτική τους προς τον Τάσσο για τη στάση του στη σύνοδο κορυφής στις 17 Δεκέμβρη δεν αφορά την μη υποβολή όρων προς τη Τουρκία αλλά την προβολή όρων και απαιτήσεων που να αφορούν περισσότερες παραχωρήσεις στην ουσία του κυπριακού και όχι απλά την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας που έτσι και αλλιώς εκτιμούν ότι θα την κάνει αργά ή γρήγορα η Τουρκία.

Δεν πρέπει να έχουμε καμιά εμπιστοσύνη ούτε στον Τάσσο, ούτε στον Αναστασιάδη αλλά δυστυχώς ούτε και στο Χριστόφια ότι ενδιαφέρονται και επιθυμούν μια ειρηνική και δημοκρατική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος που να παίρνει υπόψη τις επιθυμίες και τα δικαιώματα των απλών ανθρώπων, ελλήνων και τούρκων πάνω στο νησί ή ακόμη περισσότερο την ειρήνη συνολικότερα στη περιοχή. Αυτό που τους ενδιαφέρει πάνω απ' όλα είναι να εξασφαλίσουν μια διευθέτηση που να εξυπηρετεί όσο περισσότερο γίνεται τα συμφέροντα του ελληνοκυπριακού καπιταλισμού και δεν έχουν κανένα δισταγμό για να το πετύχουν να παραχωρήσουν διευκολύνσεις και βάσεις στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που επεμβαίνουν εδώ και δεκαετίες στις εξελίξεις στο κυπριακό.

Το Ακέλ σήμερα υπερασπίζεται τη πολιτική της κυβέρνησης και ρίχνει το βάρος της κριτικής του προς τον Ταλάτ και το κόμμα του.

Οι τουρκοκύπριοι

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο Ταλάτ προσπαθεί να ωφεληθεί από το ναι στο δημοψήφισμα και να εξασφαλίσει όσα του υπόσχονταν οι αμερικανοί και οι ευρωπαίοι και έχει γίνει αρκετά πιο σκληρός απ ότι την εποχή που ήταν αντιπολίτευση στον Ντεκτάς. Δικαιολογημένα η μεγάλη μάζα των τουρκοκύπριων νοιώθει απογοητευμένη από τη στάση του. Όπως έδειξαν πρόσφατες δημοσκοπήσεις ένα ποσοστό 83% θεωρεί ότι ο Ταλάτ έχει επαναπαυτεί με το ναι στο δημοψήφισμα και δεν κάνει τίποτα.

Στη πραγματικότητα οι τουρκοκύπριοι δεν έχουν εξασφαλίσει τίποτα απ' όσα τους υπόσχονταν πριν το δημοψήφισμα. Το ενδιαφέρον των αγγλοαμερικανών δεν ήταν έτσι και αλλιώς οι τουρκοκύπριοι αλλά να περάσουν τα σχέδια τους για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ετσι η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται στο βορρά και η ζωή να είναι δύσκολη για τους τουρκοκύπριους.

Οι εκλογές που θα γίνουν στις 20 του Φλεβάρη δεν πρόκειται να αλλάξουν την εικόνα που υπάρχει στο βορρά. Παρ' όλη την απογοήτευση από τον Ταλάτ οι τουρκοκύπριοι δεν πρόκειται να στραφούν δεξιά. Οι μνήμες είναι πολύ έντονες ακόμη από το κίνημα που οδήγησε στην ήττα του Ντεκτάς και είναι σίγουρο ότι η μεγάλη μάζα των τουρκοκυπρίων δεν θα ήθελε να επιστρέψει στη διακυβέρνηση Ντεκτάς - Ερογλού.

Αρκετοί τουρκοκύπριοι όμως βλέπουν σήμερα ότι το σχέδιο Ανάν δεν ήταν απλά όπως το παρουσίαζαν, ένα σχέδιο για την ειρήνη και τη δημοκρατική διευθέτηση του κυπριακού αλλά ένα ιμπεριαλιστικό σχέδιο που εξυπηρετούσε πρώτα και κύρια αυτούς που ήθελαν να το επιβάλουν. Γι αυτό και δυναμώνουν οι φωνές των τουρκοκυπρίων που ζητούν να γίνουν αλλαγές για να βρεθεί μια διευθέτηση που να την δεχτούν και οι ελληνοκύπριοι ενώ μεγάλη ανταπόκριση βρίσκουν και οι αντιλήψεις που ζητούν η διευθέτηση να προέλθει μέσα από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δυο πλευρές και όχι από κάποιο σχέδιο που θα φέρουν οι ξένοι. Μια τέτοια αντίληψη εκφράζει σήμερα το Σοσιαλιστικό Κόμμα Κύπρου με ιδιαίτερη έμφαση ενάντια στις βάσεις και τις ξένες επεμβάσεις. Παρόμοια πολιτική προωθεί και το Κόμμα Ενωμένης Κύπρου και σε ένα βαθμό και το Κόμμα της Νέας Κύπρου. Τη προηγούμενη περίοδο αυτά τα κόμματα δεν συζητούσαν παρά μόνο για το σχέδιο Ανάν. Σήμερα ακόμη και ο Ακκιντζί ζητά αλλαγές στο σχέδιο Ανάν που "να παίρνουν υπόψη τις ευαισθησίες των ελληνοκυπρίων".

Πρωτοβουλίες από τα κάτω

Αυτές οι αλλαγές δημιουργούν μια νέα κατάσταση που μπορεί να έχει σημαντικά αποτελέσματα στις εξελίξεις. Δημιουργούν τις προϋποθέσεις για νέες κοινές πρωτοβουλίες και δράση από τα κάτω με στόχο να μπουν πιέσεις προς τις κυβερνήσεις και τις πολιτικές ηγεσίες και στις δυο πλευρές για μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος.

Τη βάση γι αυτή τη διευθέτηση την έχουν ήδη βάλει οι απλοί άνθρωποι και των δυο πλευρών. Δυο χρόνια μετά το άνοιγμα των συνόρων πολλά πράγματα που πριν φαίνονταν εξωπραγματικά σήμερα αντιμετωπίζονται με ένα διαφορετικό τρόπο από τον ίδιο το κόσμο. Ο φόβος και η ανασφάλεια έχουν δώσει σε μεγάλο βαθμό τη θέση τους στη κατανόηση, τη φιλία, την αλληλεγγύη. Πολλοί απλοί άνθρωποι και από τις δυο πλευρές έχουν αναπτύξει σχέσεις σε πολλά επίπεδα, κοινωνικά, οικονομικά, επαγγελματικά, προσωπικά.

Εκείνο που χρειάζεται είναι πρωτοβουλίες και κοινή δράση ώστε αυτή η διάθεση να εκφραστεί σε πιο μαζικό επίπεδο και να δυναμώσει ακόμη περισσότερο. Χρειάζονται κινητοποιήσεις που να δείχνουν ότι ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι δεν θέλουμε στρατιωτικές βάσεις και δεν δεχόμαστε η Κύπρος να χρησιμοποιείται σαν ορμητήριο ενάντια στους λαούς της περιοχής. Δεν θέλουμε επεμβάσεις και εγγυήσεις από μητέρες πατρίδες. Δεν θέλουμε ξένους δικαστές να μας λένε πως θα κυβερνούμε τους εαυτούς μας ή τι θα κάνουμε με τη ζωή μας.

Παρ΄ όλα αυτά, παρ όλο που αυξάνονται με μεγάλη ταχύτητα οι πρωτοβουλίες που δείχνουν αυτή τη διάθεση του κόσμου οι πολιτικές ηγεσίες ψάχνουν για πρωτοβουλίες από τα πάνω. Από τις "μητέρες πατρίδες" ή από τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς, αυτούς όλους δηλαδή που μεγάλη ευθύνη για τη δημιουργία και την ύπαρξη του προβλήματος τόσα χρόνια. Προσπαθούν μέσα από διπλωματικά παζάρια και εκβιασμούς να εξασφαλίσουν τα συμφέροντα τους δημιουργώντας ένα νέο ψυχροπολεμικό κλίμα και νέες αντιπαραθέσεις.

Αν δεν υπάρξουν πρωτοβουλίες από την πλευρά των οργανώσεων και των ακτιβιστών της ειρήνης και της επαναπροσέγγισης είναι σίγουρο ότι όλοι αυτοί θα μας επιβάλουν τις δικές τους λύσεις και θα μας οδηγήσουν σε νέες καταστροφές και πόνο.

Η Εργατική Δημοκρατία μαζί με άλλες ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές οργανώσεις έχουν ξεκινήσει μια προσπάθεια για τη συγκρότηση ενός κοινού μετώπου ενάντια στον εθνικισμό, στον πόλεμο, στις βάσεις με στόχο τη δημιουργία ενός κινήματος επαναπροσέγγισης που να προσπαθήσει να επιβάλει τους δικούς του όρους για ειρηνική και δημοκρατική διευθέτηση του κυπριακού, για να μετατρέψουμε το νησί μας σε γέφυρα ειρήνης και συνεργασίας σε ολόκληρη τη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.