Περιεχόμενα

Το δημοψήφισμα και η Αριστερά

Το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν ήταν μια απο εκείνες τις ιστορικές στιγμές που δοκιμάζεται και αποκαλύπτεται η πολιτική του καθενός. Αποκάλυψε με τον πιο έντονο τρόπο τα όρια της πολιτικής όλων. Έδειξε πρώτα και κύρια τα αδιέξοδα της πολιτικής του εθνικισμού, της επίσημης πολιτικής της ελληνοκυπριακής άρχουσας τάξης και των κομμάτων που τόσα χρόνια στήριζαν την πολιτική του: όλοι οι πρόσφυγες στα σπίτια τους, εξω οι έποικοι, ναι στους S-300 το εμπάργκο και άλλα παρόμοια.

Φάνηκε ότι οι διακηρύξεις της πολιτικής ηγεσίας για συμβιβασμούς και ειρηνική συνύπαρξη με τους τουρκοκύπριους ήταν μόνο λόγια. Ακόμα και εκείνοι που υποστήριζαν το ναι όπως ο Συναγερμός ήταν αδύνατο να πείσουν το κόσμο τους αφού το μόνο τους επιχείρημα ήταν ότι με το όχι χάνουμε περισσότερα απ΄ ότι με το ναι. Όταν βέβαια οι απλοί άνθρωπο ανησυχούν ότι το σχέδιο Αναν μπορεί να οδηγήσει σε επανάληψη του παρελθόντος με τους πολέμους, τους ανταγωνισμούς και τις αντιπαραθέσεις δεν μπορείς να πείσεις κανένα προβάλλοντας τις απειλές του Πάουελ ή του Φερχόϊγκεν.

Το ΑΚΕΛ που αρχικά αποφάσισε ΝΑΙ αναγκάστηκε όταν είδε την αντίδραση της βάσης να αλλάξει την θέση του και να προτείνει αναβολή των δημοψηφισμάτων για να δοθούν κάποιες επιπλέον εγγυήσεις για την ασφάλεια και την λειτουργικότητα του σχεδίου. Μέχρι τη τελευταία στιγμή έπαιζε ανάμεσα στο ναι και το όχι. Στο τέλος κατέληξε να ψηφίσει "οχι για να τσιμεντώσει το ναί".

Το όχι του ΑΚΕΛ, σίγουρα δεν ήταν το ίδιο με το όχι του Κουτσού, ήταν όμως και αυτό ένα εθνικιστικό όχι με στόχο να πετύχει κάποιες αλλαγές υπέρ των ελληνικών θέσεων. Η πρόταση του για αναβολή του δημοψηφίσματος δεν μπορούσε να έχει καμία αξία αν δεν συνοδευόταν από βήματα φιλίας προς την άλλη πλευρά με παραχωρήσεις που να πείθουν ότι δεν θέλει να χρησιμοποιήσει την αναβολή για να αποκτήσει περισσότερα πλεονεκτήματα η ελληνοκυπριακή πλευρά. Ο μόνος τρόπος για να ήταν αξιόπιστή μία τέτοια πρόταση θα ήταν να συνοδεύονταν με πρόταση για το πάγωμα της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. και με την άρση του εμπάργκο σε βάρος των τουρκοκυπρίων. Τέτοια βήματα θα άνοιγαν τον δρόμο για απευθείας συνομιλίες μεταξύ του ΑΚΕΛ και του Ταλάτ.

Για αυτό και οι τουρκοκύπριοι νοιώθουν απογοήτευση απο τη στάση του Ακέλ. Όχι τόσο για την τοποθέτηση του στο δημοψήφισμα αλλά για τις δικαιολογίες που έδωσε και τις μονόπλευρες προτάσεις του.

Οι αριστεροί του ΝΑΙ

Οι αριστεροί υποστηρικτές του σχεδίου Ανάν κατηγορούσαν όσους ήταν αντίθετοι σ'αυτό ότι παίζουν το παιχνίδι του εθνικισμού Δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα. Μπορεί οι πολιτικές ηγεσίες που απορρίπτουν το σχέδιο γιατί είναι "ετεροβαρές υπέρ της Τουρκίας" να το κάνουν γιατί θέλουν μια πιο ελληνική λύση όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ισχύει και για τους απλούς ανθρώπους που ψήφισαν όχι. Ένα σημαντικό κομμάτι από αυτό τον κόσμο, κυρίως από την αριστερά αντιδρά επειδή φοβάται ότι μπορεί στο τέλος να έχουμε μια επανάληψη του παρελθόντος με τους πολέμους, τις σφαγές και τους πρόσφυγες. Αντιδρά επειδή δεν έχει καμιά εμπιστοσύνη στους αγγλοαμερικάνους ότι θα φέρουν την ειρήνη στη Κύπρο, επειδή δεν θέλει τις βάσεις, επειδή δεν πείθεται από την Ευρώπη του κεφαλαίου, του πολέμου και του ρατσισμού, επειδή δεν εμπιστεύεται τους υποκριτές πολιτικούς ηγέτες, που μέχρι χθες του σέρβιραν εθνικιστικά και πολεμοκάπηλα συνθήματα και σήμερα παριστάνουν τα περιστέρια της ειρήνης και τους αγγέλους της συμφιλίωσης, και της επαναπροσέγγισης.

Απο την άλλη αυτοί που υποστήριζαν το ΝΑΙ η μόνη διαφοροποίηση που είχαν από τους εθνικιστές του όχι ήταν ότι υποστήριζαν ότι με το όχι θα χάσουμε περισσότερα απ' οτι με το ναί. Γι αυτό και δεν είχαν κανένα πρόβλημα να συνεργαστούν με τον Αναστασιάδη, το Λόρδο και τους άλλους εκπροσώπους του κεφαλαίου όπως έκανε "Αριστερή Πτέρυγα" που καλούσε μαζί με όλο αυτό το ξεφωνημένο σινάφι τους αριστερούς να ψηφίσουν ΝΑΙ "για να αποφύγουμε την διχοτόμηση, να φύγει ο τούρκικος στρατός και για την επανένωση". Χωρίς καμιά δυσκολία μεταπήδησε από το Κοινό Μέτωπο Ε/Κ και Τ/Κ στο κοινό μέτωπο με το ΔΥΣΥ και τον Κληρίδη.

Η "Πρωτοβουλία Αριστερών για το ΝΑΙ" παρόλο που αναγνώριζε τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του σχεδίου και "την προέλευση του μέσα στην νέα τάξη πραγμάτων" υποστήριζε "ναι για την επανένωση και την κοινή πατρίδα, για το όχι στην διχοτόμηση". Υποστήριζε ακόμα πως με το ναι θα ανοίξουμε ένα παράθυρο, για κοινή δράση και συνεργασία των απλών ανθρώπων των δύο πλευρών και εξελικτικά να φτάσουμε σε κάτι καλύτερο.

Παρά την ωραία συνθηματολογία που πρόβαλε αυτή η πρωτοβουλία και παρά το ότι αναγνωρίζει τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του σχεδίου στην ουσία τον υποτιμά όπως υποτιμά και τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της σύγκρουσης στην ίδια την Κύπρο. Υποτιμά τους ανταγωνισμούς και τις συγκρούσεις των αρχουσών τάξεων των δύο πλευρών για τον έλεγχο του νησιού, που ήταν η βασική αιτία που οδήγησε στους πολέμους και τις συγκρούσεις. Αυτή η σύγκρουση δεν σταμάτησε ποτέ. Αυτός ο πόλεμος, άλλοτε με στρατιωτικά και οικονομικά μέσα συνεχίστηκε αμείωτος όλα αυτά τα χρόνια. Δεν πρέπει να τους έχουμε καμία εμπιστοσύνη και να μη κτίζουμε αυταπάτες μέσα στους εργαζόμενους και την αριστερά ότι αυτοί τάχα "έμαθαν" από τα λάθη παρελθόντος και ξαφνικά μετατράπηκαν σε περιστέρες της ειρήνης. Εξάλλου η ίδια η διαδικασία των διαπραγματεύσεων και οι διπλωματικές μανούβρες και τρικλοποδιές που χρησιμοποίησαν ο ένας ενάντια στον άλλο είναι η καλύτερη απόδειξη για τις πραγματικές προθέσεις και τις διαθέσεις που έχουν και στις δυο πλευρές.

Το κίνημα

Οι αριστεροί υποστηρικτές του ναι είναι στη πραγματικότητα ή συγκαλημμέμοι εθνικιστές όπως η Αριστερή Πτέρυγα ή οπαδοί της πολιτικής του ρεαλισμού. Δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στο κίνημα ότι μπορεί να είναι ένας αποφασιστικός παράγοντας στις πολιτικές εξελίξεις. Όπως ήταν ακριβώς τον περασμένο Απρίλη που απλοί άνθρωποι στις δύο πλευρές γκρέμισαν τα τείχη του μίσους, με το κίνημα πολιτικής ανυπακοής ενάντια στην πολιτική των κυβερνήσεων και στις δύο πλευρές.

Η κοινή δράση ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων δεν εξαρτάται από το σχέδιο Ανάν ούτε καν από το αν θα ζούμε μαζί και θα δουλεύουμε μαζί. Αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Εξαρτάται από το αν υπάρχουν εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που μπορούν να πάρουν πρωτοβουλίες που ενώνουν τους απλούς ανθρώπους των δύο πλευρών και να οργανώσουν αυτή τη κοινή δράση.

Η θέση του ΑΚΕΛ όπως και των αριστερών υποστηρικτών του ναι, βάζει όρους και προϋποθέσεις για την ειρήνη. Το πραγματικό δίλημμα δεν είναι το Ναι ή το Όχι στο σχέδιο Ανάν αλλά αν θέλουμε πραγματικά την ειρήνη και τη δημοκρατία στην Κύπρο ή αν βάζουμε όρους και προϋποθέσεις για να τα δεχτούμε. Το πραγματικό ερώτημα για την ελληνοκυπριακή αριστερά είναι αν αναγνωρίζουν στους τουρκοκύπριους το δικαίωμα να αποφασίσουν οι ίδιοι αν θέλουν και με ποιο τρόπο να ζήσουμε μαζί. Δεν υπάρχει ειρηνική συνύπαρξη με το ζόρι, με εκβιασμούς και απειλές. Αν οι ελληνοκύπριοι υποστηρικτές του σχεδίου Ανάν αφιέρωναν το μισό χρόνο και τη μισή προσπάθεια που έκανα για να περάσει το σχέδιο, στον αγώνα ενάντια στο εμπάργκο, ενάντια στους εξοπλισμούς και τον ελληνοκυπριακό εθνικισμό, ενάντια στους ιμπεριαλιστές και τις βάσεις, θα είχαν προσφέρει πολύ μεγαλύτερη υπηρεσία στη προσπάθεια για συμφιλίωση και ενότητα των απλών ανθρώπων των δυο πλευρών και στη προσπάθεια για μια πραγματικά δημοκρατική και ειρηνική διευθέτηση του Κυπριακού.

Νίκος Αγιομαμίτης

Περιεχόμενα

Περιεχόμενα