Ξεκίνησε η προβολή της ταινίας "Αντίο Λένιν" (Goodbye, Lenin) που θεωρείται η καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία της σεζόν.
Η μητέρα του πρωταγωνιστή της ταινίας Αλεξ, μια παρασημοφορημένη κομμουνίστρια της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, πέφτει σε κώμα λίγο πριν την κατάρρευση του τοίχους του Βερολίνου.
Η κρισιμότητα της κατάστασής της δεν αφήνει περιθώρια στα παιδιά της να της αποκαλύψουν την αλήθεια, όταν εκείνη επανέρχεται μετά από οκτώ μήνες. Το σταλινικό καθεστώς είναι πια παρελθόν και ο Άλεξ με την αδελφή του αναλαμβάνουν το απίθανο εγχείρημα να διατηρήσουν το "σοσιαλισμό σε ένα και μόνο διαμέρισμα".
Η ταινία περιστρέφεται γύρω από ένα ψέμα. Όταν το τερατώδες ψέμα του σταλινισμού καταρρέει ακολουθεί το ψέμα του σοσιαλισμού σε 79 τ.μ. Την τραγωδία ακολουθεί η φάρσα και η εφευρετικότητα του Άλεξ αποδεικνύεται ανεξάντλητη:
Όταν η μητέρα του θα ζητήσει να δει τηλεόραση, θα της προβάλει σε βίντεο... περυσινά δελτία ειδήσεων με πανομοιότυπες και μονότονα επαναλαμβανόμενες κομματικές αποφάσεις.
Για να γίνει το ψέμα περισσότερο αληθοφανές, ο Αλεξ θα φροντίσει να επισκεφτούν τη μητέρα του δύο νέοι πιονέροι (υποτιθέμενα μέλη της κομματικής οργάνωσης για παιδιά) που θα της απαγγείλουν φλογερούς κομματικούς ύμνους (έναντι αμοιβής 20 μάρκων).
Oταν θα αναγκαστεί να της μιλήσει για την πτώση του Τείχους, θα της παρουσιάσει ένα σκηνοθετημένο βίντεο που υποστηρίζει ότι το Τείχος κατέρρευσε από την εξέγερση των δυτικών που συρρέουν κατά χιλιάδες στον σοσιαλιστικό παράδεισο.
Η μητέρα του ποτέ δεν θα μάθει την αλήθεια. Θα πεθάνει εφησυχασμένη έχοντας την αυταπάτη ότι το καθεστώς ισχυροποιείται και ότι τίποτα δεν το απειλεί...
Ουσιαστικά η ταινία αποτελεί μια συναισθηματική ματιά πάνω στις εξελίξεις που συγκλόνισαν την πρώην Ανατολική Γερμανία παρά μια προσπάθεια διερεύνησης των αιτιών που οδήγησαν στη διάλυση του ανατολικού μπλοκ.
Η στάση του "Good Bye, Lenin!" απέναντι στο σταλινικό καθεστώς κυμαίνεται ανάμεσα στη σάτιρα και τη νοσταλγία (είναι χαρακτηριστικό ότι η ταινία τελειώνει με τη φράση "Η Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία θα είναι πάντα η μητέρα μου"). Το ίδιο ισχύει για την επέλαση του (δυτικού) καπιταλισμού: η στάση του σκηνοθέτη κυμαίνεται ανάμεσα στην ελπίδα και τη διάψευση των προσδοκιών.
Ισως το πραγματικό πρόβλημα της ταινίας εκφράζεται στον τίτλο της: Οι εργάτες της Ανατολικής Ευρώπης αποχαιρέτισαν μαζικά το σταλινισμό αλλά στην προσπάθειά τους να αντισταθούν στις επιθέσεις του δυτικού καπιταλισμού θα χρειαστεί να ξαναβρούν το νήμα της εξέγερσης και της επανάστασης, τον ίδιο τον Λένιν κάτω απ' τη σταλινική αγιοποίησή του.
Παρά τα προβλήματά της, η ταινία βλέπεται ευχάριστα αποτελώντας μια από τις πρώτες καταγραφές της κατάρρευσης του ανατολικού μπλοκ από τη σκοπιά των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στις εξελίξεις.
Γιάννης Γιαννουλέας
Αίθουσα Πάνθεον, τηλ 22675787