Το 2003 έκλεισε με τα ΜΜΕ και διάφορους σχολιαστές να καταγράφουν την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης της Κύπρου στην Ε.Ε. σαν ένα από τα δύο κορυφαία γεγονότα της χρονιάς και ανακηρύσσοντας "πρόσωπο της χρονιάς" την Τιτίνα Λοϊζίδου. Όμως η πραγματική εικόνα του '03 ήτανε διαφορετική. Σημαδεύτηκε από σημαντικές εξελίξεις και κοσμοϊστορικά γεγονότα τόσο στην Κύπρο όσο και παγκόσμια.
Τα πρόσωπα της χρονιάς ήταν οι χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μαζί με τα εκατομμύρια εργαζομένων, νεολαίας και ακτιβιστών σε όλον τον κόσμο που συγκρούστηκαν με τις άρχουσες τάξεις τους και πρόβαλαν αντίσταση στις επιθέσεις των καπιταλιστών και στη βαρβαρότητα του συστήματός τους.
Η υιοθέτηση της υποψηφιότητας του Τάσσου Παπαδόπουλου για τις προεδρικές από την ηγεσία του ΑΚΕΛ δεν ενθουσίασε τη μεγάλη μάζα των οπαδών του και ιδιαίτερα τα πιο ταξικά συνειδητά κομμάτια του. Εκείνο όμως που υπήρχε σαν διάθεση στην πλειονότητα του κόσμου ήταν να δώσει ένα τέλος στη μαύρη δεκαετία του Κληρίδη και του Συναγερμού, μια δεκαετία λιτότητας, σκανδάλων, Γριβισμού και πολεμοκαπηλείας. Μπορεί η προεκλογική εκστρατεία να κυριαρχήθηκε από τις εξελίξεις στο κυπριακό και το σχέδιο Ανάν όμως, από τη μνήμη του κόσμου δεν σβήστηκε ότι δέκα χρόνια πριν ο Κληρίδης με τον Μαρκίδη από δίπλα - που εμφανίστηκαν στην προεκλογική εκστρατεία σαν εκείνοι που θα οδηγούσαν στη "λύση" -διεκδίκησε και κέρδισε την προεδρία για να θάψει τις ιδέες Γκάλι, ή ότι το '98 κέρδισε την προεδρία καβάλα στους S-300, με τα φτερά του Ενιαίου Δόγματος και την "πρόταξη" της πολιτικής του ενεργού ηφαιστείου.
Το αποτέλεσμα στις 16 Φλεβάρη ήταν μια συντριπτική ήττα του Κληρίδη και του Συναγερμού. Η εκλογή του Παπαδόπουλου από τον πρώτο γύρο με ένα πανηγυρικό 51.5% έναντι του Κληρίδη που πήρε μόλις 38.8%, ήταν ένα αναπάντεχο γεγονός για τον Κληρίδη και το κόμμα του και πυροδότησε έντονες συγκρούσεις μέσα στο κόμμα. Γι' αυτό και η εκλογή του Παπαδόπουλου πανηγυρίστηκε έντονα από τον κόσμο, κύρια από τους οπαδούς της αριστεράς που για δέκα χρόνια περίμεναν αυτή τη στιγμή.
Οι εκλογές του 2003 ήταν οι πιο πολωμένες εκλογές των τελευταίων χρόνων. Αν σκεφτούμε μάλιστα ότι η επιλογή του Παπαδόπουλου συνάντησε αρχικά τις περισσότερες αντιδράσεις από οποιοδήποτε άλλο υποψήφιο υιοθέτησε στο παρελθόν το ΑΚΕΛ, γίνεται φανερό ότι ήταν έντονη η ταξική συσπείρωση. Τα επιχειρήματα περί τις κρισιμότητας των εξελίξεων στο Κυπριακό και σε σχέση με την ένταξη στην Ε.Ε. και η προβολή του Κληρίδη σαν εθνάρχη που χαίρει καθολικής αποδοχής και εκτίμησης πολύ λίγο έπεισαν.
Το αποτέλεσμα των εκλογών έδειξε εκείνο που ήταν φανερό όλη την προηγούμενη περίοδο. Μια έντονη δυσαρέσκεια για την συντηρητική πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση Κληρίδη. Μια πολιτική που σε μια δεκαετία αύξησε τον αριθμό των ατόμων που ζουν κάτω από το όριο φτώχειας από 39.000 σε 66.000 .
Το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν επίσης μια δυσάρεστη έκπληξη και για το ακροδεξιό κόμμα των Νέων Οριζόντων που ήλπιζε να μαζέψει τις ψήφους όσων τάσσονταν ενάντια στο σχέδιο Ανάν. Τελικά όχι μόνο δεν πήρε αυτές τις ψήφους αλλά είδε τα ποσοστά του να μειώνονται κατά το ένα τρίτο. Αυτό έδειξε ότι η αντίδραση στο σχέδιο Ανάν δεν προερχότανε μόνο από την εθνικιστική πλευρά αλλά και από μια γνήσια φιλειρηνική και αντιμπεριαλιστική διάθεση και δυσπιστία για τα σχέδια των αγγλοαμερικανών. Σε μεγάλο βαθμό αυτή η διάθεση διοχετεύτηκε προς τ' αριστερά και εκφράστηκε με ψήφο στον Παπαδόπουλο.
Από τις αρχές του χρόνου οι διπλωματικές εξελίξεις στο κυπριακό φτάνουν στο σημείο που ο OHE πιέζει για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων στις δύο πλευρές του νησιού με βάση την καινούργια αλλαγή στο σχέδιο Aνάν.
Πρόκειται για μια μεγάλη απάτη αφού το σχέδιο Aνάν από την αρχή της έμπνευσής του δεν είχε σκοπό να φέρει την ειρήνη στο νησί παρά μόνο στόχευε να ξαναμοιράσει την τράπουλα ανάμεσα στις άρχουσες τάξεις της περιοχής. H πίεση για δημοψηφίσματα εδώ και τώρα φαίνεται να ασκείται λόγω της ένταξης της Kύπρου στην EE όμως όλο και περισσότερο φαίνεται πως η λεγόμενη "λύση του Kυπριακού" εντάσσεται και στους πολεμικούς σχεδιασμούς των HΠA ενάντια στο Iράκ.
Aυτά τα πολεμικά μαγειρέματα παρουσιάζονται ως συνομιλίες για την ειρήνη. Έχοντας όμως ήδη πάρει το εισιτήριο για την EE, η Ε/κ πλευρά μπορεί να παρουσιάζεται σαν η "διαλλακτική" απέναντι στον σκληρό Nτενκτάς. Όμως ο Σημίτης μαζί με τον νεοεκλεγέντα Παπαδόπουλο στις 24 Φλεβάρη ξεκαθαρίζουν ότι ούτε οι ίδιοι δέχονται δημοψήφισμα.
O παράγοντας που λείπει από όλο αυτό το παζάρι πιέσεων κι εκβιασμών είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι που ζουν στο νησί κι απ' τις δυο μεριές της πράσινης γραμμής. Oι τουρκοκύπριοι και οι ελληνοκύπριοι εργαζόμενοι και νεολαίοι που ζητάνε ειρήνη και δουλειά.
Στο Βορρά οργανώνονται απανωτά ογκώδη συλλαλητήρια στις 14 Γενάρη, στις 27 Φλεβάρη και στις 4 Απρίλη, που προκαλούν κλυδωνισμούς στο καθεστώς. Tα MME παρουσίασαν αυτές τις διαδηλώσεις ως υπέρ της Ε.Ε. και υπέρ του σχεδίου Aνάν. Όμως οι χιλιάδες τ/κ ξεχύθηκαν στους δρόμους καταγγέλλοντας την πολιτική Nτενκτάς και απαιτώντας ειρήνη, δημοκρατία και καλύτερες συνθήκες ζωής.
Στις 23 Απρίλη ο Ντεκτάς ανοίγει τα οδοφράγματα αιφνιδιάζοντας όλους. Μετά από 29 χρόνια Ε/κ και Τ/κ σμίγουν ξανά σ' ένα θερμό συναπάντημα. Είναι μια εξέλιξη που έχει να κάνει με την προσπάθεια του Ντεκτάς και της τουρκικής κυβέρνησης να εκτονώσουν την πίεση από τις αντιδράσεις και τα μαζικά συλλαλητήρια των τουρκοκυπρίων και να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που προέκυψαν μετά την αποτυχία των συνομιλιών και την επίσημη υπογραφή της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.
Εκατοντάδες χιλιάδες Ε/κ και Τ/κ περνούν τη γραμμή αντιπαράταξης! Η θερμή υποδοχή που βρήκαν οι απλοί άνθρωποι και των δύο πλευρών, τα αισθήματα συμφιλίωσης και αλληλεγγύης που ξεχείλισαν εκείνες τις μέρες σε κάθε επαφή, ήταν πρωτοφανή. Ο εθνικισμός και η μισαλλοδοξία έχουν δεχτεί ένα δυνατό χαστούκι και στις δυο πλευρές.
Η διάθεση του κόσμου ξεπέρασε τις πολιτικές ηγεσίες και τους σχεδιασμούς τους. Οι Ελληνοκύπριοι αγνόησαν τις εκκλήσεις της κυβέρνησης και των κομμάτων που προσπάθησαν να τους αποτρέψουν να πάνε στην άλλη πλευρά δείχνοντας το διαβατήριο τους. Από την πλευρά των Τ/κ χιλιάδες έτρεξαν από τις πρώτες μέρες για να βγάλουν διαβατήριο και ταυτότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, γράφοντας στα παλιά τους παπούτσια τις εκκλήσεις του Ντεκτάς να "προστατέψουν και να διατηρήσουν" το κράτος τους.
Αυτά τα καινούργια δεδομένα έφεραν στο προσκήνιο ένα παράγοντα που όλοι ξεχνούσαν στους σχεδιασμούς τους για το κυπριακό. Τους απλούς ανθρώπους των δύο πλευρών και το κίνημα επαναπροσέγγισης από τα κάτω. Αυτός ο παράγοντας βγήκε ορμητικά στο προσκήνιο και μπορεί να αποδειχτεί καθοριστικός στις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Την Πρωτομαγιά για πρώτη φορά από το 1958 ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι γιόρτασαν μαζί την πρωτομαγιά. Στο νότο μετά την εκδήλωση που οργάνωσε η ΠΕΟ, έγινε πορεία στην πρεσβεία των ΗΠΑ ενάντια στην κατοχή του Ιράκ με πρωτοβουλια της Εργατικής Δημοκρατίας μαζί με τη Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο, το τουρκοκυπριακό Σοσιαλιστικό Κόμμα Κύπρου, Τ/κ συνδικάτα και ακτιβιστές.
Οι συζητήσεις για κοινές δικοινοτικές εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες ξεκίνησαν από τη πρώτη μέρα που άνοιξαν τα οδοφράγματα καθώς χιλιάδες απλοί άνθρωποι και στις δύο πλευρές ένιωσαν ότι έφτασε η ώρα για ειρηνική διευθέτηση του κυπριακού και ότι πρέπει να πούμε φτάνει πια στον εθνικισμό και στον πόλεμο.
Ανταποκρινόμενοι ακριβώς σ' αυτό το αίσθημα, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι ακτιβιστές και μέλη πολιτικών ομάδων όπως η Εργατική Δημοκρατία, η Νεολαία του Κινήματος Πατριωτικής Ενότητας (YBH), η ομάδα IndyMedia, το Πολιτιστικό Κέντρο "BARAKA", το Σοσιαλιστικό Κόμμα Κύπρου (KSP), συγκρότησαν τη Δικοινοτική Πρωτοβουλία ενάντια στον Εθνικισμό και τον Πόλεμο με σκοπό την πάλη ενάντια στον εθνικισμό και τον πόλεμο. Έτσι, στις 26 Ιούλη οργανώθηκαν μνημόσυνα στο χωριό Μάραθα στο Βορρά και στο Κοιμητήριο Αγ. Κων/νου και Ελένης στο Νότο στη μνήμη των αδικοσκοτωμένων και των δυο πλευρών. Ολόκληρος ο τ/κ τύπος κάλυψε την εκδήλωση με πρωτοσέλιδα ενώ το ΡΙΚ και ο ε/κ τύπος έκαναν αναφορά στην εκδήλωση. Στις 6-7 του Σεπτέμβρη, έγινε η δικοινοτική κατασκήνωση στο χωριό Λιμνίτης στο Βορρά που διοργάνωσε η Δικοινοτική Πρωτοβουλία. Οι δυσκολίες που προσπάθησαν να παρεμβάλουν οι Αρχές και στις δύο πλευρές καθόλου δεν εμπόδισαν τους 100 περίπου ε/κ και τ/κ ακτιβιστές να περάσουν δύο μέρες μέσα σε ένα κλίμα αλληλεγγύης και συναδέλφωσης.
Στις 27 Σεπτεμβρίου Ε/κ, Τ/κ, Ιρανοί, και Άραβες, πορεύθηκαν μαζί στη Λευκωσία, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του παγκόσμιου αντιπολεμικού κινήματος για τη διεθνή μέρα δράσης ενάντια στην κατοχή του Ιράκ και της Παλαιστίνης. Τη διαδήλωση κάλεσαν η Δικοινοτική Πρωτοβουλία και το Κοινωνικό Φόρουμ. Για ακόμα μια φορά Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι αριστεροί ακτιβιστές έδειξαν έμπρακτα πώς μπορούμε να παλέψουμε μαζί και να κτίσουμε ένα κοινό μέτωπο αγώνων.
Ο πόλεμος και η αντίσταση ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιδρομή στο Ιράκ καθόρισαν το 2003 το πολιτικό σκηνικό παγκόσμια. Ήταν η χρονιά που είδαμε την κτηνώδη θηριωδία των ΗΠΑ και της "δολοφονικής συμμαχίας" τους αλλά και τη γέννηση μιας δεύτερης υπερδύναμης, του μεγαλύτερου παγκόσμιου αντιπολεμικού κινήματος που γνώρισε ποτέ η Ιστορία.
Πριν ακόμα ξεσπάσει ο πόλεμος, στις 15 του Φλεβάρη, στη πρώτη παγκόσμια διαδήλωση πάνω από 30 εκατομμύρια άνθρωποι από σχεδόν κάθε γωνιά του πλανήτη κατέβηκαν στους δρόμους ενάντια στον πόλεμο του Μπους και Μπλερ αλλά και ενάντια στις κυβερνήσεις που τους στήριζαν. Και όταν άρχισε βομβαρδισμός του Ιράκ το αντιπολεμικό κίνημα κλιμάκωσε τη δράση του με διαδηλώσεις και απεργίες.
Οι κινητοποιήσεις ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακές μέσα στις ΗΠΑ και Βρετανία αλλά και σε χώρες που οι κυβερνήσεις τάχθηκαν με το πλευρό των ιμπεριαλιστών. Δύο εκατομμύρια διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο Χάϊντ Πάρκ του Λονδίνου στις 15/2 στη μεγαλύτερη αντιπολεμική διαδήλωση που έγινε ποτέ στη Βρετανία.
Στην Κύπρο η αντιπολεμική δράση μπορεί να μην έφτασε τα μεγέθη και την έκταση που πήρε αλλού η αντιπολεμική διάθεση του κόσμου δεν υστέρησε όμως ούτε σε θυμό ούτε και σε μαχητικότητα.
Από τις αρχές του χρόνου, στις 4 Γενάρη, με πρωτοβουλία διαφόρων οργανώσεων, κινήσεων, ακτιβιστών, φοιτητών, μαθητών, Παλαιστίνιων και Ιρανών μεταναστών συγκροτήθηκε η Συμμαχία ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ. Έχοντας υπόψη το σημαντικό ρόλο των βρετανικών βάσεων σ' αυτό τον πόλεμο, στόχος της Συμμαχίας ήταν η δημιουργία μιας πλατειάς και ανοιχτής καμπάνιας ενάντια στον πόλεμο στο Ιράκ σε συντονισμό με τις αντίστοιχες αντιπολεμικές Συμμαχίες στην Ελλάδα, στην Τουρκία αλλά και στη Βρετανία.
Η αντιπολεμική διάθεση φάνηκε στις 15 Φλεβάρη στην πρώτη αντιπολεμική διαδήλωση που κάλεσε η Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο στη βάση της Δεκέλειας με τους 800 διαδηλωτές ανάμεσά τους και Τουρκοκύπριοι. Ήταν η πιο μεγάλη αντιπολεμική εκδήλωση που έγινε χωρίς τη στήριξη από τα μεγάλα κόμματα.
Οι αντιπολεμικές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις οργανώθηκα πριν ξεκινήσει ο πόλεμος αλλά και μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Εντυπωσιακή ήταν η εμφάνιση της νεολαίας και των μαθητών στο αντιπολεμικό κίνημα με τις αυθόρμητες μαχητικές διαδηλώσεις έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία μόλις ξεκίνησε ο βομβαρδισμός της Βαγδάτης και μετά. Αρκετές φορές οι μαθητές αψηφώντας τους κανονισμούς, σε μια αληθινή έκφραση κοινωνικής ανυπακοής, κατέβαιναν στους δρόμους.
Στις 20 Μάρτη τη μέρα που έπεσαν οι πρώτες βόμβες στη Βαγδάτη οι μαθητές ξεχύθηκαν στους δρόμους και πορεύθηκαν στην αμερικάνικη πρεσβεία. Το απόγευμα στη διαδήλωση που καλέστηκε από τη Συμμαχία και το Κοινωνικό Φόρουμ, 2.000 διαδήλωσαν έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία που την φρουρούσαν πάνοπλοι αστυνομικοί με πλήρη αντιδιαδηλωτική εξάρτυση.
Στις 30 Μάρτη στη διαδήλωση που κάλεσε το Κοινωνικό Φόρουμ και που στήριξε η Συμμαχία στη βάση Ακρωτηρίου, 3.500 διαδηλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους βρετανούς στρατιώτες που "φρουρούσαν" με το δάκτυλο στη σκανδάλη.
Eίναι γεγονός όμως πως η αντιπολεμική διάθεση του κόσμου που εκδηλώθηκε στις τόσες, μικρές και μεγάλες, αντιπολεμικές κινητοποιήσεις που έγιναν σε καμιά περίπτωση δεν μπόρεσε να εκφραστεί στα ανάλογα μεγέθη, μιας χώρας όπου υπάρχουν δύο βρετανικές βάσεις. Όπου η εμπλοκή του ιμπεριαλισμού τα τελευταία 50 χρόνια υπήρξε τραγική για τους έλληνες και τούρκους κατοίκους και που η δύναμη του εργατικού κινήματος και της αριστεράς είναι μεγάλη.
Η μοναδική αντιπολεμική διαμαρτυρία στους χώρους δουλειάς ήταν δύο στάσεις εργασίας που κάλεσαν οι συντεχνίες σε αντίθεση με τις απεργίες που οργάνωσαν τα συνδικάτα στην Ελλάδα και σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες.
Από την άλλη το ΑΚΕΛ συμμετέχοντας στην κυβέρνηση και με τη θέση του σχετικά με τις διευκολύνσεις ότι "ήμασταν υποχρεωμένοι να κάνουμε αυτό τον ελιγμό" έστειλε στον κόσμο του μήνυμα απαισιοδοξίας καθιστώντας κάθε αντιπολεμική ρητορική της ηγεσίας χωρίς περιεχόμενο.
Αναμφίβολα ο πόλεμος και το αντιπολεμικό κίνημα στην Κύπρο ενεργοποίησε κόσμο που είχε περάσει στην αδράνεια ενώ ταυτόχρονα έβγαλε μια καινούργια φουρνιά νεολαίας και ακτιβιστών που σε σύντομο διάστημα πέρασαν μέσα από το ζυμωτήρι της πολιτικοποίησης.
Στην καρδιά της αντιπολεμικής έκρηξης που σημάδεψε τη χρονιά που πέρασε, βρέθηκε το αντικαπιταλιστικό κίνημα. Tο κίνημα του Σιάτλ και της Γένοβα όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε κάτω από την πίεση του πολέμου, αλλά αντίθετα βγαίνει μέσα από αυτή τη μάχη πιο δυνατό, πιο ριζοσπαστικό.
Αντίθετα, το αντιπολεμικό κίνημα με τη σειρά του ενίσχυσε το αντικαπιταλιστικό. Το Γενάρη πάνω από 8.000 άτομα πήραν μέρος στο Ασιατικό Κοινωνικό Φόρουμ στην Ινδία ενώ δεκάδες χιλιάδες συγκεντρώθηκαν στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας στη συνάντηση του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ. Ήταν η απόδειξη πως η αντίσταση στον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό δεν αφορούσε κάποιους ακτιβιστές στις πλούσιες χώρες.
Την 1η Ιούνη στην πόλη Εβιάν της Γαλλίας, γύρω στις 100.000 διαδηλωτές πορεύθηκαν ενάντια στην Σύνοδο των "οχτώ πλανηταρχών", των G8. Ενώ στις 21 Ιούνη στη Θεσσαλονίκη 80.000 διαδήλωσαν ενάντια στη σύνοδο των "25" ηγετών της Ε.Ε. Τον Αύγουστο στο αντικαπιταλιστικό φεστιβάλ που οργανώθηκε στο Λαρζάκ της Γαλλίας συγκεντρώθηκαν 100.000 ακτιβιστές.
Tον Σεπτέμβρη, χιλιάδες διαδηλωτές πολιόρκησαν ασφυκτικά τη σύνοδο του Παγκόσμιου Oργανισμού Eμπορίου (ΠOE) στο Kανκούν του Mεξικού, φέρνοντας μια μεγάλη νίκη για το αντικαπιταλιστικό κίνημα. Oδήγησαν σε αδιέξοδο και μετά σε κατάρρευση τις διαπραγματεύσεις για την "απελευθέρωση" του παγκόσμιου εμπορίου, δηλαδή την ιδιωτικοποίηση των πάντων από την παιδεία μέχρι το νερό.
Το Νοέμβρη στο Παρίσι πάνω από 50.000 άνθρωποι πήραν μέρος στη Συνάντηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ που έκλεισε με 300.000 να διαδηλώνουν στο κέντρο του Παρισιού για έναν καλύτερο κόσμο χωρίς δυστυχία και πόλεμο.