Το άνοιγμα της γραμμής αντιπαράταξης και η ελεύθερη επικοινωνία ανάμεσα σε ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους μετά απο 29 χρόνια είναι μια ιστορική εξέλιξη που χαροποίησε τον κάθε ειλικρινή υποστηριχτή της επαναπροσέγγισης, της συμφιλίωσης και της ανάπτυξης της εμπιστοσύνης ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους των δυό πλευρών.
Μετά το πρώτο σάστισμα κυβέρνηση και πολιτική ηγεσία προσπαθούν να αντιστρέψουν το κλίμα που δημιουργήθηκε απο αυτή τη μαζική επαφή των απλών ανθρώπων. Καλούν τον κόσμο να μην δείχνει το διαβατήριο του, μιλούν για κλεπταποδοχή για όσους αποφασίσουν να μείνουν το βράδυ στην άλλη πλευρά, για χρηματοδότητση του Ντεκτάς και άλλα παρόμοια.
Πολλοί απλοί άνθρωποι που ξεκίνησαν με καλή διάθεση για να πάνε στην άλλη πλευρά να δούν τα σπίτια τους, να γνωρίσουν τους τουρκοκύπριους, νοιώθουν αμήχανα και διερωτούνται αν πρέπει να πάνε. Με αυτά τα ερωτήματα καταπιάνεται αυτό το κομμάτι.
Σίγουρα είναι θετικό. Η πρωτοφανής μαζικότητα που πήρε αυτή η επικοινωνία, η θερμή υποδοχή που βρήκαν οι απλοί άνθρωποι και των δυό πλευρών που πέρασαν τα οδοφράγματα, τα αισθήματα συμφιλίωσης και αλληλεγγύης που ξεχυλίζουν αυτές τις μέρες σε κάθε επαφή είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Ο εθνικισμός και η μισσαλοδοξία έχουν δεχτεί ένα δυνατό χαστούκι και στις δυό πλευρές.
Οι μύθοι που καλιεργούσαν για δεκαετίες οι εθνικιστές και στις δυό πλευρές κατέρρευσαν μέσα σε λίγες μέρες. Οι δεκάδες χιλιάδες ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι που για πρώτη φορά επισκέφτηκαν τα σπίτια τους, τα χωριά τους, και γενικά την "άλλη πλευρά" διαπίστωσαν ότι εκεί ζούν απλοί άνθρωποι σαν και αυτούς, εργαζόμενοι, νεολαίοι, φτωχοί αγρότες, γυναίκες, μανάδες, παιδιά που μοιράζονται τις ίδιες φοβίες, τις ίδιες ανησυχίες, τις ίδιες προσδοκίες και ελπίδες για ένα καλύτερο κόσμο, για μια ειρηνική και ευτυχισμένη ζωή για τους ίδιους και τα παιδιά τους.
Φυσικά και δεν έγινε φιλειρηνιστής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η εξέλιξη έχει να κάνει με την προσπάθεια της τουρκικής κυβέρνησης και του Ντεκτάς να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν μετά την αποτυχία των συνομιλιών και την επίσημη υπογραφή της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.
Εχει να κάνει με την προσπάθεια του Ντεκτάς να εκτονώσει λίγο την πίεση απο τις αντιδράσεις των τουρκοκυπρίων. Οι κινητοποιήσεις των τουρκοκυπρίων που ξεκίνησαν απο το καλοκαίρι του 2000 όταν έγινε η μεγάλη διαδήλωση και μπήκαν μέσα στο κτίριο της Βουλής ζητώντας τα λεφτά τους απο τις τράπεζες που κήρυξαν πτώχευση (μια απο τις οποίες ανήκε σε συγγενή του Ντεκτάς), πήραν πρωτοφανείς διαστάσεις τους τελευταίους μήνες με τα μεγάλα συλλαλητήρια.
Αυτό που πυροδότησε και συντηρεί την οργή των τουρκοκυπρίων είναι η επιθυμία τους για ειρήνη, δημοκρατία και καλύτερες συνθήκες ζωής. Ο Ντεκτάς τους υποσχέθηκε ότι θα τους απαλλάξει απο την καταπίεση των ελληνοκυπρίων και τριάντα χρόνια μετά την "απελευθέρωση" που τους υποσχέθηκε, το βιοτικό τους επίπεδο είναι πολύ πιο κάτω απο το νότο, το εμπάρκο που τους επιβάλλει η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έχει αδυνατίσει, δεν έχουν καμιά διεθνή υπόσταση, οικονομικά εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά απο την βοήθεια της Τουρκίας. Η νέα ήττα με την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει κάνει το ποτήρι να ξεχυλήσει. Γι να εκτονώσει αυτές τις αντιδράσεις η Αγκυρα και ο Ντεκτάς ανοιξαν τα σύνορα.
Αυτό όμως δεν μειώνει καθόλου τη σημασία των εξελίξεων που ακολούθησαν. Είναι σίγουρο ότι αν ο Ντεκτάς και η τουρκική κυβέρνηση γνώριζαν τις διαστάσεις και το χαρακτήρα που θα έπερνε αυτη η εξέλιξη θα έψαχναν για άλλα μέτρα για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και την απομόνωση που αντιμετωπίζουν. Οπως δήλωσε στο ΡΙΚ ο τουρκοκύπριος πολιτικός ηγέτης της αντιπολίτευσης, Ταλάτ, κανείς στην πλευρά τους δεν περίμενε ότι οι ελληνοκύπριοι θα δέχονταν να δείξουν τα διαβατήρια τους και να περάσουν στην άλλη πλευρά. Στην ουσία ο Ντεκτάς έκανε ένα ελιγμό για να κερδίσει εντυπώσεις. Τα γεγονότα όμως ξεπέρασαν κατά πολύ τους σχεδιασμούς του.
Με τον ίδιο τρόπο ξεπέρασαν και τους ελιγμούς της ελληνοκυπριακής πολιτικής ηγεσίας που προσπαθούσε να αποτρέψει τους ελληνοκύπριους να δείξουν το διαβατήριο τους και να πάνε στην αλλη πλευρά.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι αυτή η εξέλιξη που έφερε στο προσκήνιο τους ίδους τους απλούς ανθρώπους και την επιθυμία τους για ειρήνη, είναι ότι πιο θετικό έχει γίνει τα τελευταία τριάντα, ίσως και πενήντα χρόνια στη Κύπρο, ανεξάρτητα απο τις προθέσεις αυτών που αποφάσισαν τα μέτρα.
Κατ' αρχήν όπως δήλωσε ο ίδιος ο Γενικός Εισαγγελέας αυτό δεν αποτελεί αναγνώριση γιατί τα άτομα δεν μπορούν να αναγνωρίσουν κράτη.
Ομως δεν είναι νομικό το ζήτημα αλλά πολιτικό. Εχει να κάνει με τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους απλούς ανθρώπους στην άλλη πλευρά. Καλώς ή κακώς έχουν τους δικούς τους θεσμούς, τα δικά τους πολιτικακά όργανα, εκλέγουν τους δικούς τους πολιτιακούς ή δημοτικούς αρχοντες. Οταν εμείς αρνιόμαστε να έλθουμε σε επαφή μαζί τους εξαιτίας αυτής της "έμμονης ιδέας" όπως την χαρακτήρησε ο Ταλάτ, "της αναγνώρισης", οι τουρκοκύπριοι νοιώθουν ότι δεν έχουμε καμιά διάθεση να τους αντιμετωπίσουμε σαν ισότιμους πολίτες αλλα θέλουμε να κρατήσουμε τα προνόμια της πλειοψηφίας και να τους συμπεριφερόμαστε σαν μειοψηφία. Αυτό είναι κάτι που το έχουν επαναλάβει πολλές φορές όλοι οι ηγέτες της τουρκοκυπριακής αντιπολίτευσης.
Θα ήθελα όμως να χρησιμοποιήσω και τις δηλώσεις του πιο αγαπητού στην Κύπρο και Ελλάδα τουρκοκύπριου, του αρχισυντάχτη της "Αφρίκα" Σενέρ Λεβέντ που έχει δίκαια χαρακτηριστεί σαν "ο άνθρωπος που έχει διωχθεί απο τον Ντεκτάς όσο κανείς άλλος". Σχολιάζοντας τις πρώτες αντιδράσεις της ελληνοκυπριακής πολιτικής ηγεσίας στο άνοιγμα των συνόρων και την αρχική άρνηση της να επιτρέψει στους τουρκοκύπριους να έρχονται με τα αυτοκίνητα τους και την άρνηση εισόδου σε όσους έχουν γενηθεί στη Τουρκία ή απο Τούρκο γονιό είπε:
"Αυτά τα πράγματα απομακρύνουν από κοντά σας ακόμα και τον πιο φανατικό υποστηρικτή της επανένωσης. Το γεγονός ότι δεν αποδέχονται την τουρκική γλώσσα στην Ε.Ε. δεν είναι αποδεκτό από κανέναν εδώ. Δεν δίνουν διαβατήρια σε εκείνους που έχουν έναν από τους δύο γονείς Τούρκο, έστω κι αν γεννήθηκαν εδώ. Δίνουν στους Ρώσους, στους Φιλιππινέζους και δεν ξέρω σε ποιους άλλους που παντρεύονται με Κύπριο, και δεν δίνουν στους Τουρκοκύπριους νέους. Όλα αυτά δημιουργούν αρνητικές εντυπώσεις ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους... Δημιουργείται η εντύπωση ότι τώρα που οι Ελληνοκύπριοι μπήκαν στην Ε.Ε. μας βλέπουν αφ' υψηλού. Ο κόσμος άρχισε να φοβάται ότι τώρα πια θα είμαστε όπως πριν ή και χειρότερα. Όλα αυτά όμως επιβεβαιώνουν την πολιτική του Ντενκτάς και της Άγκυρας, γι' αυτό κι εγώ προειδοποίησα ότι με αυτή την τακτική θα υπαρξει διχοτόμηση". (Πολίτης 24 Απρίλη)
Δεν πρέπει με κανένα τρόπο να δεχτούμε τα ψευτοδιλλήματα που προβάλλει η πολιτική ηγεσία για την αναγνώριση και την στήριξη στον Ντεκτάς. Με τέτοια επιχειρήματα παίζουμε το παιχνίδι του Ντεκτάς και των εθνικιστών των δυό πλευρών όπως πολύ εύστοχα σημειώνει και ο Σενέρ Λεβέντ.
Οταν πηγαίνουμε σε ένα εστιατόριο στη πλευρά μας, στο Ζύγι για παράδειγμα και τρώμε, αυτό σημαίνει ότι ενισχύουμε τον Παπαδόπουλο; Οταν ψωνίζουμε απο ένα κατάστημα στην Μακαρίου σημαίνει ότι δινουμε λεφτά στον Παπαδόπουλο ή την κυβέρνηση του. Αν εδώ δίνουμε και κάτι γιατί υπάρχει ΦΠΑ στο βορρά δεν δίνουμε τίποτα γιατί δεν υπάρχει ούτε αυτός ο φόρος.
Αυτά είναι ψευτοδιλήμματα που αποπροσανατολίζουν απο την ουσία των κοσμογονικών εξελίξεων που ζούμε σήμερα στη Κύπρο. Το ίδιο ψευτοδιλήμματα είναι και τα επιχειρήματα περί κλεφταποδοχής. Αν το να μείνεις σε ξενοδοχείο που ήταν ελληνοκυπριακό ή κτίστηκε σε ελληνοκυπριακή γή είναι κλεφταποδοχή τότε γιατί να μήν ισχύει το ίδιο για προϊόντα που παράγονται σε ελληνοκυπριακά χωράφια, όπως τα πορτοκάλια της Μόρφου τα οποία η κυβέρνηση μας δέχεται να τα εμπορεύεται. Γιατί να μήν είναι κλεφταποδοχή το να πάς να φάς στα κέντρα της παραλίας της Ακτής του Κυβερνήτη που τα περισσότερα είναι κτισμένα πάνω σε τουρκοκυπριακή γή. Γιατί να μήν είναι κλεφταποδοχή να τρώς τα σταφύλια που παράχθηκαν στα τουρκοκυπριακά αμπέλια στο Παραμάλι, στην Αυδήμου και τόσα αλλα τουρκοκυπριακά χωριά που βρίσκονται στο νότο και κατέχονται απο ελληνοκύπριους.
Δεν ξέρω αν είναι χειρότερο "έγκλημα" το να πας να διανυκτερεύσης σε ξενοδοχείο στη Κερύνεια απο το να μείνεις στο ξενοδοχείο του γνωστού πραξικοπηματία Κίκη Κωσταντίνου στην Αγία Νάπα που με άλλους εοκαβητατζήδες "αρπάξαν" με την βία των όπλων την εξουσία απο την εκλεγμένη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δεν ξέρω αν κάνει μεγαλήτερο έγκλημα κάποιος που παίζει σε Καζίνο στην άλλη πλευρά ή αυτοί που έφαγαν στο "επίσημο Καζίνο" του ΧΑΚ 6 δισεκατομμύρια λίρες απο τον κόσμο.
Δεν πρέπει να μπερδευόμαστε απο τέτοια επιχειρήματα.
Το πιό σημαντικό πρόβλημα που χρειάζεται να λύσουν οι απλοί άνθρωποι στη Κύπρο είναι το ζήτημα της ειρήνης και της ασφάλειας τους. Οι σημερινές εξελίξεις είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Οι απλοί άνθρωποι ξεπερνούν τις πολιτικές ηγεσίες και τους διπλωμάτες και δίνουν τις δικές τους λύσεις. Λύσεις που βρίσκονται πολύ πιο μπροστά απο το σχέδιο Ανάν ή οποιοδήποτε άλλο σχέδιο παρουσίασαν μέχρι σήμερα.
Οι απλοί άνθρωποι και των δυό πλευρών έδειξαν ότι μπορούν να βρουν πολύ πιο εύκολα λύσεις σε όλα τα προβλήματα γιατί ψάχνουν διευθετήσεις που βάζουν πάνω απ' όλα τον ανθρώπινο παράγοντα και όχι "εθνικά συμφέροντα", διπλωματικές επιτυχίες και τρικλοποδιές στην άλλη πλευρά.
Αυτές οι εξελίξεις έχουν δημιουργήσει μια νέα δυναμική που όχι μόνο πιέζει τις πολιτικές ηγεσίες για να κάνουν υποχωρήσεις και να τα βρούν αλλά έχει βάλει στο παιχνίδι και ένα νέο παίχτη που μπορεί να αποδεικτεί καθοριστικός, τους απλούς ανθρώπους των δύο πλευρών και το κίνημα επαναπροσέγγισης.
Εκείνο που χρειάζεται είναι να αξιοποιήσουμε αυτή τη δυναμική και να δυναμώσουμε το ρόλο αυτής της κίνησης απο τα κάτω. Κατ' αρχήν να μην αφήσουμε να αντιστρέψουν το κλίμα που έχει δημιουργηθεί. Να συνεχίσουμε και να ενισχύσουμε τις επαφές μας στην άλλη πλευρά. Να οργανώσουμε κοινές εκδηλώσεις, είτε αυτές είναι πολιτικές, πολιτιστικές ή κοινωνικές. Μπορούμε και πρέπει μέσα απο αυτές τις εξελίξεις να κτίσουμε ένα κοινό μέτωπο αγώνων ενάντια στον εθνικισμό και τον πόλεμο, για να επιβάλουμε τις δικές μας λύσεις για ειρήνη στη Κύπρο και ολόκληρη τη περιοχή, ενάντια στα σχέδια των ιμπεριαλιστών και των στρατοκρατών των δύο πλευρών.
Ντίνος Αγιομαμίτης
'Οταν έγινε η συναυλία του Ρουβά-Γκουτ τον Μάιο '97 πίστευα ότι εκεί έζησα μερικές από τις πιο συγκλονιστικές και συγκινητικές στιγμές της ζωής μου, όσον αφορά την διάθεση των απλών ανθρώπων και των δύο πλευρών για ειρήνη στη Κύπρο. Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών όμως με διέψευσαν. Κάθε φορά, που περνώ από το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας, επιστρέφω με πολύ περισσότερες εμπειρίες.
Μέσα σε μερικές μόλις ώρες είδα προκαταλήψεις και στερεότυπα με τα οποία μας γανώνουν τα μυαλά εδώ και δεκαετίες, ότι οι Τούρκοι και οι Τουρκοκύπριοι είναι οι βάρβαροι, που θέλουν να μας σκοτώσουν, να μας βιάσουν και να μας κατακρεουργήσουν, να καταρρίπτονται μέσα σε λίγα λεπτά. Στην άλλη πλευρά γνώρισα απλούς ανθρώπους που μοναδική τους έγνοια είναι η ειρήνη και η ασφάλεια και ο καθημερινός τους αγώνας για μια καλύτερη ζωή και ένα καλύτερο μέλλον γι' αυτούς και τα παιδιά τους, αλλά και για όλους όσους ζούν σε αυτό το νησί ανεξάρτητα εθνικότητας, καταγωγής και θρησκείας.
Μια τέτοια εμπειρία είχα όταν επισκέφτηκα τη Μόρφου. Στην προσπάθεια μου να βρω μεταφορικό μέσο γνωρίστηκα με παιδάκια 6-7 χρόνων, μαθητές ενός δημοτικού σχολείου στη Lefkosa, που μαζί με τους δασκάλους τους θα επισκέπτονταν την περιοχή Μόρφου. Ο δάσκαλός τους προθυμοποιήθηκε αμέσως να με καλέσει να ταξιδέψω μαζί τους. Ετσι γνώρισα λοιπόν την Melissa, την Jasmine, τον Υαssar, τον Memet, και άλλους μαθητές του σχολείου αυτού. Τα παιδάκια αυτά, γεμάτα από την αθωότητα και τον αυθορμητισμό της ηλικίας τους, με υποδέχτηκαν αμέσως χωρίς να τα απασχολήσει ούτε για ένα λεπτό το γεγονός ότι είμαι ελληνοκύπρια. Αντίθετα μάλιστα, παρόλο που έβλεπαν για πρώτη φορά κάποιον από την "άλλη πλευρά", προσπάθησαν με κάθε τρόπο να με κάνουν να νιώσω καλοδεχούμενη μετατρέποντας το ταξίδι μου στη Μόρφου σε μιά αξέχαστη "εκδρομή".
Στην πραγματικότητα τα σύνορα κτίζονται και δημιουργούνται στην καρδιά και το μυαλό μας μέσα από τα σχολεία, τους στρατούς και τη θρησκεία που μας διδάσκουν για τους "βάρβαρους αλλόθρησκους" και αλλοεθνείς που μεγαλώνουν με τα γιαταγάνια στο χέρι. Δεν χρειάζεται παρά μια επαφή με την πραγματικότητα για να γκρεμιστούν αυτοί οι μύθοι. Οι καινούριοι μικροί μου φίλοι ήταν η καλήτερη απόδειξη γι΄αυτό.
Εδώ και δεκαετίες οι πολιτικοί και των δύο αρχουσών τάξεων, που προσπαθούν τάχα να λύσουν το κυπριακό έχουν αποτύχει παταγωδώς, και το μόνο που έχουν καταφέρει είναι να στρέψουν απλούς ανθρώπους τον ένα εναντίον του άλλου, καλλιεργώντας το μίσος και την δυσπιστία και προκαλώντας πόνο, δυστυχία και θάνατο και στις δύο πλευρές. Την απάντηση σε όλους αυτούς τη δίνει εδώ και μέρες ο απλός κόσμος, που μέσα σε λίγα λεπτά ξεπέρασε και σχέδια Ανάν, και μέτρα για "οικοδόμηση εμπιστοσύνης", και δείχνει από μόνος του τον τρόπο με τον οποίο κτίζεται η εμπιστοσύνη, ο σεβασμός και η ειρήνη από τα κάτω μεταξύ των απλών ανθρώπων που δεν έχουν τίποτε να κερδίσουν από ένα ενδεχόμενο μελλοντικό πόλεμο.
Σήμερα πολλοί Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι έχουν αποκτήσει φίλους από την άλλη πλευρά και είμαι σίγουρη ότι κανένας τους δεν θέλει να χάσει τους φίλους αυτούς, όπως δέν θέλει να χάσει τους συγγενείς του ή τους ομοεθνείς φίλους του. Και όπως είπε ο φίλος μου ο Μπουλεντ "οι πολιτικοί απέτυχαν, τώρα είναι η ώρα της πολιτικής του απλού κόσμου".
Μαρία Χριστοφόρου
Αυτή την Πρωτομαγιά ξυπνήσαμε μ' ένα διαφορετικό συναίσθημα. Ίσως επειδή επρόκειτο να πάρουμε μια θέση στην ιστορία της Κύπρου δίπλα από την Πρωτομαγιά του 1948.
Συγκεντρωθήκαμε στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας για να περάσουμε στην άλλη πλευρά της χώρας μας. Είχαμε μια ανησυχία αφού ο Έρογλου διακήρυσσε μέρες πριν πως θ' απαγόρευε τους κοινούς γιορτασμούς.
Μετά από μεγάλη καθυστέρηση ήμασταν ακόμα στη Λευκωσία! Μάλιστα κάναμε και πλάκα μεταξύ μας λέγοντας: "Είναι πραγματικά μεγάλη πόλη αυτή η Λευκωσία!". Από εκεί ξεκινήσαμε την πορεία προς την Πλατεία Ελευθερίας. Μπορεί να μιλάμε διαφορετικές γλώσσες όμως υπάρχει μια κοινή γλώσσα που όλοι μοιραζόμασταν: η γλώσσα των εργαζομένων. Τα συνθήματά μας αντήχησαν στους δρόμους της Λευκωσίας σε διαφορετικές γλώσσες: "Η κόκκινη Πρωτομαγιά θα 'ναι πάντα κόκκινη". Δίπλα μου ένας Ελληνοκύπριος, γύρω στα εξήντα, με την ζωντάνια και τον ενθουσιασμό ενός 20χρονου φώναζε "Ζήτω η αδελφοσύνη των λαών". Έτσι πορευθήκαμε στην Πλατεία, με τα πανό και τα συνθήματά μας.
Μετά τη συγκέντρωση εκεί, συνεχίσαμε την πορεία μας στην πρεσβεία των ΗΠΑ, ένα από τα γραφεία του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού που έχει πνίξει στο αίμα χώρες, από το Βιετνάμ, την Κύπρο, μέχρι το Αφγανιστάν και Ιράκ. Εκεί στην πρεσβεία φωνάξαμε "Ζήτω η ανεξάρτητη Κύπρος" και συνθήματα ενάντια στην κατοχή του Ιράκ, ενάντια στους ιμπεριαλιστές δολοφόνους και τους λακέδες τους.
Στην επιστροφή καταλήξαμε πάλι στην Πλατεία όπου το θεατρικό μας σχήμα έπαιξε ένα σύντομο σκετσάκι γύρω από την αδελφοσύνη των λαών.
Μπορεί να είχαμε κουραστεί κάπως όμως ήτανε μια γλυκιά κούραση που φαινόταν στα χαμογελαστά πρόσωπα των διαδηλωτών. Στη συνέχεια πήραμε το δρόμο για την άλλη πλευρά της χώρας μας για να μεταφέρουμε κι εκεί το ίδιο μήνυμα.
Η πρωτομαγιάτικη δράση μας ολοκληρώθηκε έχοντας επίγνωση ότι κάναμε ένα βήμα μπροστα στον αγώνα για ειρήνη και πως υπάρχουν ακόμα εμπόδια να ξεπεράσουμε μέχρι να πετύχουμε.
Memet
Το άνοιγμα της γραμμής αντιπαράταξης έδωσε την ευκαιρία σε εκατοντάδες χιλιάδες ελληνοκύπριους να περάσουν στην άλλη πλευρά. Γνώρισαν από πρώτο χέρι τα αισθήματα φιλίας και έζησαν συγκινητικές στιγμές υποδοχής και φιλοξενίας από τους απλούς τουρκοκύπριους. Το ίδιο φυσικά έζησαν και τουρκοκύπριοι στην δική μας πλευρά.
Αυτό ήταν κάτι που έκαμε απλούς ανθρώπους κύρια ηλικιωμένους να ανοίξουν το στόμα και την καρδία και να μιλήσουν για πράγματα που φοβόντουσαν να μιλήσουν μέχρι τώρα. Μία Κερυνιώτισσα η οποία για πρώτη φορά βρισκόταν στην Κερύνεια μετά το '74. μου είπε πως χάρηκε πολύ που βρέθηκε ξανά στην Κερύνεια πως το σπίτι της το βρήκε σε πολύ κακή κατάσταση αλλά όπως έλεγε: "Δεν μπορώ να καταλάβω αυτούς που κλαίνε για τα σπίτια τους ότι δεν είναι σε καλή κατάσταση ή τους τα έχουν γκρεμίσει. Μήπως οι τουρκοκύπριοι που έφυγαν το '63 ή το '74 βρήκαν τα σπίτια τους σε καλύτερη κατάσταση. Τα έχουν λεηλατήσει όλα και όχι μόνο τα σπίτια. Εμάς "οι δικοί μας" στην Λεμεσό έριχναν τα μωρά στον αέρα και τα πυροβολούσαν. Είναι οι γνωστοί σοβινιστές όπως αυτούς τους εοκαβιτατζήδες που έδειραν το τουρκοκύπριο που πήγε να δει το σπίτι του στη Λεμεσό."
Η κόρη της και ο γαμπρό της που ήταν μαζί της, την άκουγαν έκπληκτοι. Ισως και αυτοί για πρώτη φορά άκουαν από τα χείλη της κάτι τέτοιο. "Οι νέοι μας πρέπει να έρθουν κοντά να συναναστραφούν με τους τουρκοκύπριους νέους Τότε θα δουν πως δεν τους χωρίζει τίποτε πως είναι νέοι με τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες ανησυχίες έτσι θα πάμε μπροστά".
Ν.Α.
Την πρωτομαγιά περάσαμε το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας για να συμμετέχουμε στην Πρωτομαγιάτικη εκδήλωση των τουρκοκυπρίων. Η υποδοχή που μας ετοίμασαν οι τουρκοκύπριοι ήταν εκπληκτική! Μόλις αντίκρισαν το πανό μας που έγραφε στα ελληνικά: "Έλληνες και Τούρκοι εργάτες ενωμένοι" μας καταχειροκροτήσανε.
Ένιωθα το σύνθημα που έγραφε το πανό μας να παίρνει σάρκα και οστά καθώς η πορεία προχωρούσε προς την Πλατεία Σαράι. Εκεί ακολούθησε η εκδήλωση με τις ομιλίες, τα τραγούδια και ένα σκετσάκι που έπαιξαν τα παιδιά του πολιτιστικού συλλόγου Εκίμ που απεικόνιζε τον κοινό πόνο των απλών ανθρώπων των κοινοτήτων του νησιού. Η όλη εκδήλωση κατάρριπτε τους μύθους που έλεγαν ότι στην άλλη πλευρά είναι ολοι εχθροί μας που θέλουν να μας κάνουν κακό. Έλληνες και τούρκοι εργαζόμενοι και νεολαίοι γιόρταζαν μαζί και ένωναν τις φωνές τους για μια ειρηνική Κύπρο σε έναν ειρηνικό κόσμο.
Οι κοινές εκδηλώσεις τόσο στο νότο, όσο και στον βορρά, ήταν εκπληκτικές στιγμές, και ελπίζω να ζήσουμε πολλές τέτοιες στο μέλλον.
Φίλιπος Παπανικολάου