Περιεχόμενα


ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

"Οι συμμορίες της Νέας Υόρκης"

Η ταινία του Μάρτιν Σκορτσέζε "Οι συμμορίες της Ν. Υόρκης" που προβάλλεται στους κινηματογράφους διηγείται μια ιστορία στηριγμένη στα πραγματικά γεγονότα που είχαν διαδραματιστεί στη Nέα Yόρκη στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

Στο προσκήνιο της ταινίας βρίσκεται η σύγκρουση ανάμεσα στους "λαγούς", μια συμμορία Iρλανδών μεταναστών, και τους "ντόπιους", μια συμμορία που ελέγχεται από τους προτεστάντες μετανάστες δεύτερης γενιάς από την Aγγλία. H σύγκρουση αυτή εκτυλίσσεται με φόντο τον εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στον Βορρά και το Νότο, την εξέγερση των εργατών της Nέας Yόρκης ενάντια στην επιστράτευση και την βάρβαρη σφαγή των φτωχογειτονιών από τα κυβερνητικά στρατεύματα. H ιστορία που διηγείται ο Σκορτσέζε είναι περίπλοκη και δύσκολη και η ταινία δεν μπορεί να καλύψει παρά μόνο ένα μικρό της κομμάτι.

Στη Ν. Υόρκη των μέσων του 19ου αιώνα μεγάλες συμμορίες συγκρούονταν μέχρι θανάτου για τον έλεγχο των πιο φτωχικών περιοχών, συμμορίες που συγκροτούνταν σε "εθνική" βάση.

Από τη μια μεριά οι "ντόπιοι" και από την άλλη οι μετανάστες, εκείνη την εποχή κυρίως Ιρλανδοί. Ο πόλεμος ανάμεσά τους έφτασε στο αποκορύφωμά του τον Ιούλη του 1863. Δηλαδή στη διάρκεια του Αμερικάνικου Εμφύλιου Πόλεμου (1861-1865) που οδήγησε στην κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ. Τον Ιούλη του 1863, οι συνοικίες των φτωχών μεταναστών από την Ιρλανδία αλλά και των υπόλοιπων ξεσηκώθηκαν σε ταραχές που κράτησαν τέσσερις μέρες. Ένας ξεσηκωμός που κατέληξε σε ρατσιστικά πογκρόμ ενάντια στους μαύρους της Ν. Υόρκης. Για να καταστείλει αυτή την εξέγερση η κυβέρνηση έστειλε στρατό που μετέφερε από τα πολεμικά μέτωπα. Οι νεκροί ήταν εκατοντάδες.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα εκατοντάδες χιλιάδες Ιρλανδοί αναζητούσαν μια καλύτερη ζωή στην Αμερική. Φτάνοντας στις ΗΠΑ, αντιμετώπιζαν διακρίσεις, εκμετάλλευση, άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Όπως οι άραβες και ασιάτες μετανάστες σήμερα, οι Ιρλανδοί ήταν οι αποδιοπομπαίοι τράγοι που έδειχνε η άρχουσα τάξη για κάθε κακό.

Η αμερικάνικη κοινωνία εκείνης της εποχής περνούσε μια μεγάλη μεταμόρφωση. Το 1861 ξέσπασε ο Εμφύλιος Πόλεμος. Στις Πολιτείες του "Νότου" κυριαρχούσαν οι μεγάλες φυτείες στις οποίες δούλευαν μαύροι σκλάβοι. Στις περισσότερες Πολιτείες του Βορρά κυριαρχούσε ο βιομηχανικός καπιταλισμός. Οι "βόρειοι" καπιταλιστές ήθελαν το νότο για λογαριασμό τους. Όταν οι Πολιτείες του Νότου ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους ο εμφύλιος πόλεμος ξεκίνησε.

Στην Ευρώπη το εργατικό κίνημα και η Αριστερά της εποχής τάχθηκαν ανεπιφύλακτα υπέρ των Βορείων. Ο πόλεμος ενάντια στο Νότο οδηγούσε στο ξήλωμα των τελευταίων εμποδίων για την πλήρη επικράτηση του νέου κοινωνικού συστήματος, του καπιταλισμού και στην απελευθέρωση των σκλάβων. Από αυτή την άποψη, ο αμερικάνικος Εμφύλιος ήταν συνέχεια της αστικής επανάστασης που είχε δημιουργήσει τις ΗΠΑ το 1776. Αλλά εν τω μεταξύ είχε γεννηθεί μια μεγάλη εργατική τάξη, με διαμετρικά αντίθετα συμφέροντα με αυτά των βιομήχανων, των τραπεζιτών που κυριαρχούσαν στο Βορρά.

Αυτή η αστική τάξη ήθελε να τελειώνει με το Νότο αλλά έτρεμε επίσης και τους "από κάτω".

Στα χρόνια λίγο πριν τον Εμφύλιο η Ένωση Εργατών της Αμερικής συσπείρωσε στις γραμμές της χιλιάδες ανέργους της Ν. Υόρκης. Ηγέτες της ήταν ένας Ιρλανδός, ένας Γερμανός και ένας "ντόπιος" σοσιαλιστής.

Αυτό το εκρηκτικό μίγμα έσκασε σαν ηφαίστειο τον Ιούλιο του 1863. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ πέρασε ένα νόμο για τη γενική επιστράτευση. Ο πόλεμος με το Νότο δεν πήγαινε καλά, χρειαζόταν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι για να επανδρώσουν τις στρατιές του Βορρά. Οι συνοικίες των μεταναστών και των εργατών της Ν. Υόρκης ένιωσαν την επιστράτευση σαν μια μεγάλη πρόκληση. Γιατί; Τα παιδιά τους πετσοκόβονταν ήδη κατά χιλιάδες στα μέτωπα και αυτοί πεινούσαν στα μετόπισθεν αλλά αν ήσουν πλούσιος μπορούσες να προσλάβεις κάποιον αντικαταστάτη και να πάρεις απαλλαγή. Στις 11 Ιούλη ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους. Έκαψαν κυβερνητικές εφημερίδες, ξυλοκοπούσαν υπάλληλους της επιστράτευσης.

Οι λιγοστοί σοσιαλιστές της Ν. Υόρκης, συμμετείχαν και αυτοί στο ξεσηκωμό. Οι περισσότεροι ήταν οι ίδιοι μετανάστες. Αλλά την ηγεσία την είχε μια άλλη πολιτική δύναμη, το Δημοκρατικό Κόμμα που ήθελε συμβιβασμό με τους δουλοκτήτες του Νότου και μαζί με την Καθολική Εκκλησία το έπαιζαν προστάτες των Ιρλανδών μεταναστών.

Πολύ γρήγορα λοιπόν ο ξεσηκωμός εκφυλίστηκε σε μια σειρά ρατσιστικές επιθέσεις. Σοσιαλιστές και άλλοι εργάτες, όχι μόνο Γερμανοί αλλά και Ιρλανδοί, προσπάθησαν να πάνε κόντρα σε αυτό. Αλλά ήταν λίγοι. Τη λύση την έδωσαν τα κανόνια του στρατού που σκόρπισαν το θάνατο στις φτωχογειτονιές της Ν. Υόρκης.

Ο Σκορτσέζε δεν ασχολείται με τη συνέχεια. Ο πόλεμος τελείωσε το 1865. Ο νικηφόρος Βορράς κατάργησε τη δουλεία στο Νότο. Αλλά η άρχουσα τάξη "κράτησε" για λογαριασμό της το όπλο του ρατσισμού, το όπλο της διαίρεσης των εργατών. Η ταινία αποτελεί ένα κομμάτι της ιστορίας της εργατικής τάξης στις ΗΠΑ κι έχουμε να διδαχθούμε πολλά από αυτούς τους αγώνες στην "καρδιά του κτήνους".


Περιεχόμενα